Landeninformatie Tadzjikistan

In de 19e eeuw woedde er een strijd om de heerschappij over het hart van Azië. Een strijd tussen de grootmachten het Britse rijk en het Russische rijk. De Britten haalden hun weelde uit Brits-Indië, de Russen rukten steeds verder op in Centraal-Azië. Men voelde de hete adem in elkaars nek en dat in een gebied dat nauwelijks in kaart werd gebracht. Beide partijen stuurden spionnen, geografen, cartografen en andere avonturiers de regio in. Centraal-Azië werd het toneel van een nooit uitgevochten oorlog. Een belangrijk deel speelde zich af in Tadzjikistan, het Pamirgebergte was een van de laatste, niet in kaart gebrachte gebieden ter wereld. De spelers Rusland, Groot-Brittannië en later ook China deelden af en toe venijnige stoten uit, hoewel het nooit tot een daadwerkelijk gevecht kwam. Deze politieke machtsstrijd tussen het Russische en Britse rijk werd later bekend als het 'Grote Spel' (door de Russen het 'Toernooi der Schaduwen' genoemd). Beide landen waren bevreesd dat de ander te dicht hun eigen rijk zou naderen en probeerden zoveel mogelijk lokale heersers voor zich te winnen. Tegelijkertijd werd de tegenstander angstvallig in de gaten gehouden. Belangrijk bij dit spel, dat gespeeld werd volgens de regels van spionage, infiltratie en intriges, was het in kaart brengen van dit toen nog grotendeels onbekende gebied. Via de bergpassen van de Pamir, de Hindu Kush, de Himalaya en de Karakorum konden de Russen immers Brits-Indië binnenvallen. Terwijl de Russen steeds verder oprukten in Centraal-Azië, stuurden de Britten 'vriendschappelijke' missies naar Sind, Punjab en Afghanistan. De spanningen in het gebied liepen verder op toen de Russen in 1884 Noord-Afghanistan binnenvielen. De emir van Afghanistan was op dat moment een bondgenoot van de Britten en beide landen stonden op voet van oorlog. Op het laatste moment, na een briefwisseling tussen koningin Victoria en tsaar Alexander de Derde, trokken de Russen zich terug. De Britten hoefden niet bevreesd te zijn dat Rusland via Afghanistan Brits-Indië binnen zou vallen.

Maar de problemen waren daarmee niet opgelost. De Russen zaten inmiddels ook al in de Pamir, dus stuurden de Britten troepen naar wat nu Noord-Pakistan is en vielen het Hunzarijkje binnen. De Russen en Britten waren elkaar nu bijna genaderd, er lag slechts een klein stukje niemandsland tussen het Britse en het Russische rijk. Deze Wakhan Corridor de scheidslijn tussen Het Russische en Britse rijk en de Russen en Britten hadden hun invloedssferen hiermee vastgelegd. Het Grote Spel in Centraal-Azië was voorbij, maar het bleef voortbestaan in Chinees-Turkestan, waar de Russen en Britten elkaar bleven bespioneren. In de periode na de communistische revolutie leefde het Grote Spel weer even op in Centraal-Azië toen de Britten uit probeerden te zoeken wat Lenin van plan was met Brits-Indië. Pas na de Tweede Wereldoorlog kwam er een definitief einde aan, toen in China de communisten aan de macht kwamen en India onafhankelijk werd.