Armenië en Georgië Selfdrive

Bij aankomst op de luchthaven van de Georgische hoofdstad wordt u opgehaald en naar het geboekte hotel gebracht. Na bij te zijn gekomen van de vlucht kunt u de stad gaan verkennen en/of genieten van een eerste, heerlijke, lokale maaltijd in een van de leuke restaurantjes die deze stad kent. Mooi gelegen aan de rivier de Koera, die hier Mtkvari heet, gaat de geschiedenis van de stad terug tot de 5e eeuw. De naam  Tbilisi betekent 'warme bron', wat ook de ontstaansreden van de stad op deze plek is. Verschillende belangrijke bezienswaardigheden van de stad liggen niet ver van elkaar in het oude stadsdeel. Hier ziet u ook de typische huizen met de charmante houten balkons. Een stadswandeling met een lokale Engels sprekende gids hoort natuurlijk tot de mogelijkheden.

Verschillende belangrijke bezienswaardigheden van de stad liggen niet ver van elkaar in het oude stadsdeel. Hier ziet u ook de typische huizen met charmante houten balkons.  In het deel Abanotubani vindt u de Zwavelbadhuizen (let op de stenen koepels). Vlak naast elkaar liggen hier ook de gebedshuizen van verschillende geloofsrichtingen: een moskee, een synagoge en een vuurtempel. Niet ver liggen de Sioni kathedraal en Anchiskhati kerk. In één wandeling ziet u dus christelijke, joods, islamitische en zoro-astrische invloeden.  Bij de 13e eeuwse Metekhi kerk vindt u het standbeeld van Vachtang Gorgasali, de grondlegger van de stad,  Boven de oude stad torent het imposante Narikala fort uit de 4e eeuw; waar u te voet of met de kabelbaan naar toe kan. We kunnen een stadswandeling desgewenst organiseren met een lokale Engels sprekende gids. Kijk hiervoor bij de excursies. Het moderne deel van de stad bereikt u via het Vrijheidsplein, met het standbeeld van St. Joris en de draak, De Rustaveli Gamdziri is de belangrijkste straat van de stad. Hier bevinden zich naast verschillende winkels en musea het Rustavelitheater, het Operahuis en het parlementsgebouw. Bezoek er bijvoorbeeld het National Museum met z’n prachtige collectie juwelen. Het Georgische Museum van Schone Kunsten toont werken van beroemde Georgische schilders; maar kent ook Europese en Perzische kunst. Verder interessant zijn het Etnografisch Museum en het Museum van de Sovjet-bezetting.  Aan de overkant van de rivier kunt u het presidentieel paleis en de prachtige nieuwe Sameda kathedraal zien liggen. De kathedraal is de grootste van het land en werd gebouwd na de onafhankelijkheid van het land (1995-2004). Een bezoek is zeker de moeite waard en u geniet er van mooie uitzichten over de stad. De moderne, glazen Brug van de Vrede is een nieuwe blikvanger en staat in scherp contrast met de gebouwen in het oude stadsdeel. De avond in Tbilisi zal u zonder problemen door kunnen komen in een van de vele restaurants, cafés en andere uitgaansgelegenheden.

U haalt uw huurauto bij het verhuurbedrijf in de oude stad op. Na een goede controle en uitleg kunt u gelijk op pad. U bent natuurlijk vrij om uw eigen dag in te delen zoals u dat wilt. In de beschrijving vindt u de naar onze mening meest interessante plaatsen genoemd. U rijdt zuidwaarts naar de grens met Armenië bij Sadakhlo. Via het klooster van Akhtala (met haar prachtige fresco's) reist u naar naar het stadje Alaverdi in de Lage Kaukasus. Hier bevindt u zich in het gebied van de Debed kloof; een heuvelachtig en bosrijk gebied rondom de Debed rivier. De streek is vooral bekend om de kloostercomplexen van Haghpat en Sanahin. Beiden staan, vanwege hun bijzondere architectuur, op de Werelderfgoedlijst van de Unesco. Van oorsprong stammend uit de 5e eeuw waren zij belangrijk in de verspreiding van de Armeense cultuur.  Haghpat betekent hoge muur en wanneer u voor het klooster staat, zult u begrijpen waarom. Hier bevinden zich de graven van verschillende Armeense dichters en filosofen. De akoestiek in het klooster is bijzonder en het is erg fotogeniek. Het klooster van Sanahin was met name bekend vanwege zijn school voor kalligrafie. Het Akhtala klooster is een van de weinige in Armenië die zijn gedecoreerd met kleurrijke fresco's. Handig om een zaklamp mee te nemen om de fresco's goed te kunnen bekijken. Hopelijk is de sleutelbewaarder wel in de buurt. In de prachtige omgeving bij Alaverdi verblijft u in een accommodatie in het dorpje Haghpat

Een minder lange reisdag vandaag door de fraaie omgeving van de provincie Lori. Onderweg kunt u een dorpje van de Molokanen bezoeken. Dit is een Russische minderheid, die twee eeuwen geleden door tsaar Nicolaas I naar Armenië werd verbannen. Het is een bevolkingsgroep met lichte huid en blonde haren, een opvallende verschijning tussen de donker getinte Armeniërs. U reist naar het bergdorpje Dilijian waar u overnacht. Door de lokale bevolking ook wel ‘klein of Armeens Zwitserland’ genoemd. In de Sovjet-tijd was het een populair kuuroord met een groot sanatorium. In het dorpje staan enkele typische, gerestaureerde houten huizen uit de 19e eeuw. De bos- en heuvelachtige omgeving leent zich voor een mooie wandeling. U vindt er het kleine Parz-meer en de kloosters van Haghartsin en Goshavank. Haghartsin ligt aan het einde van een smalle weg die door een bebost dal voert. Dit van oorsprong 10e eeuwse klooster werd in de loop der eeuwen steeds uitgebreid en was lang een belangrijk cultureel, religieus en educatief centrum.   Het klooster van Goshavank uit de 12e eeuw ligt vlakbij het dorpje Gosh. Het mooie vervallen complex kent enkele kerken, klokkentoren, binnenplaats en verschillende ‘kachkars’, de zerken die u in Armenië op vele plaatsen ziet.

Van Dilijian is het een uurtje rijden naar het heilige Sevanmeer. Dit is één van de drie heilige Armeense meren en het enige nog op Armeens grondgebied (de andere twee zijn het Van meer in Turkije en het Meer van Urumiye in Iran). Dit op 1900 m hoogte gelegen meer is oorspronkelijk van vulkanische oorsprong en herbergt veel vis. Op een schiereilandje in het meer ligt het kleine Sevanavank klooster. Het meer is een van de populairste plekken voor een zomervakantie voor de Armeense bevolking. Er vinden diverse wateractiviteiten plaats en men neemt de tijd om hun sjasliks te roosteren en te genieten van een picknick. In het voor- en najaar kan het er erg stil zijn. Op weg naar de Selim pas ligt aan de rand van het meer het dorpje Noratus. Hier vindt u een kerkhof met een groot aantal khachkars. Dit zijn grote liggende met rozetten en kruismotieven bewerkte plaatstenen of stèles, die ter nagedachtenis dienen van een belangrijke gebeurtenis. een mooie plek voor ene korte stop. Dan begint de klim naar de 2400 m hoge Selim pas. Dit is al vanaf de tijden van de Zijderoute een belangrijke doorgang over handelswegen. Op de pas vinden zich de restanten van een goed bewaard gebleven caravanserai; uit de tijden dat de zijderoute het oosten en westen met elkaar verbond. Vervolgens daalt u af en wordt u getrakteerd op weidse en fraaie uitzichten. Eindpunt van de dag is het dorpje Hermon waar u overnacht in een klein hotelletje. U kunt eventueel ook in een homestay in het stadje Yeghegnadzor overnachten. Bespreek dit met uw resspecialist.

Van Hermon is het een mooie rit via een verlaten bergkloof naar het te midden van prachtige gekleurde rotspartijen gelegen Noravank klooster uit de 13e eeuw. Gesticht door bisschop Hovhannes was dit ‘nieuwe klooster’ lang niet toegankelijk voor vrouwen en leken. De roodbruine kleuren van het klooster in de fraaie omgeving met steile rode rots hellingen levert fraaie plaatjes op.  Een bijzonder uitstapje maakt u naar het fraai gelegen klooster van Khor Virab. Met slechts de Turkse grens als obstakel tussen het klooster en de imposante heilige berg Ararat. Oorspronkelijk was het een gevangenis waar Sint Gregorius de Verlichter gevangen zat. Hij slaagde er in het jaar 301 in om de koning tot christen en Armenië tot het christendom te bekeren.  Yerevan is niet alleen de hoofdstad van Armenië, maar ook verreweg de grootste en belangrijkste stad van het land. Gelegen aan de Hrazdan rivier is het omringd door bergen. Meest imposant is, bij helder weer, het zicht op de Mt. Ararat, gelegen in buurland Turkije.  Yerevan is een prettige stad met een aantal interessante bezienswaardigheden in de stad en in de nabije omgeving.

Yerevan is een prettige stad met een aantal interessante bezienswaardigheden in de stad en in de nabije omgeving. Zie hoe de stad zich ontworstelt aan het Sovjet-verleden en op zoek is naar een nieuwe identiteit. Het Plein van de Republiek (voorheen Leninplein) is het hart van de stad. Hier liggen het Nationaal Historisch Museum en het Nationale Kunst Museum. Op het Plein van de Vrijheid bevindt zich de Nationale Opera. Op dit plein bevinden zich talloze restaurants en cafe’s; hier is het vooral ’s avonds goed toeven. De Matenadaran is de bekendste bibliotheek van het land vol eeuwenoude Armeense manuscripten en miniaturen. Van de Opera is het een kort stukje lopen naar de ‘Cascade’, lange trappen met een waterval. Loop hier naar boven voor een mooie uitzicht over de stad. Onder de trappen bevinden zich verschillende galerieën met moderne kunst. Ook het standbeeld van 'Moeder Armenië', dat hoog boven Yerevan uittorent biedt een fraai uitzicht over de stad. Het monument ter herinnering aan de genocide van begin 20e eeuw mag niet op wandeling door de stad ontbreken. Oostwaarts van Yerevan ligt bij Garni een Romeinse zonnetempel daterend uit de eerste eeuw. Veel Romeinse gebouwen werden vernietig toen het land zich ontwikkelde tot een christelijke natie; aangezien deze tempel door de koninklijke familie tot zomerpaleis was gekozen bleef deze vernietiging bespaart. Mooi gelegen op de rand van een steile kloof biedt het tevens een fraai uitzicht over de omgeving en de Azat-rivier. In de kloof kunt u een wandeling maken. Enkele kilometers voorbij Garni ligt het grottenklooster van Geghard. Dit klooster uit de vierde eeuw ligt aan de rand van een bergwand en is gedeeltelijk ook in die wand gebouwd. Op een half uurtje rijden van Yerevan ligt bij het stadje Echmiadzin de belangrijkste kathedraal van het land. Op weg naar of terugkerend van Echmiadzin kunt u bij Zvartnots, wat letterlijk hemelse engelen betekent, de restanten van de kathedraal uit de 7e eeuw bekijken. Bij helder weer is de ruïne met  op de achtergrond de berg Ararat een imposant plaatje.

Onderweg van de Armeense hoofdstad Yerevan naar de tweede stad van het land passeert u Mt. Aragats. Deze vulkaan met 4 pieken is met 4095 m het hoogste punt van het land. Aan de voet van een van die pieken ligt, in een desolate omgeving, de ruïne van het spectaculair gelegen Amberd Fort op 2150 m. Vanuit dit fort heersten de lokale vorsten over dit deel van de regio; totdat de Mongoolse legers het verwoestten. Vanaf het fort heeft u prachtige vergezichten op de berg en de laag liggende vlaktes. Gyumri is de hoofdstad van de provincie Shirak. In 1924 werd de naam van de stad gewijzigd naar Leninakan, natuurlijk naar Vladimir Iljitjs Lenin, die in januari van dat jaar overleden was. Toen Armenië in 1990 weer onafhankelijk werd, herstelde men heel snel de oude naam weer in ere. De stad werd in 1988 door een zware aardbeving getroffen, maar inmiddels grotendeels weer opgebouwd, met de karakteristieke, Armeense tufstenen.

U verlaat Armenië bij de grensplaats Bavra en rijdt zo Georgië weer in. U zult merken dat de sfeer in de noorderbuur toch weer anders is. Is Armenië nog steeds wat meer op het grote Rusland gericht; in Georgië kijkt men liever naar het westen. Zijn de Armenen over het algemeen meer met zakendoen bezig; in Georgië is men meer met wetenschap en kunst bezig. In Ninotsminda broeden in het seizoen enkele ooievaars; u ziet hun nesten op de lantaarnpalen. Met helder weer kijkt u over de grens naar Turkije en vele Armeense dorpjes. Aan het begin van de vallei naar het Vardzia grotklooster kunt u stoppen bij het Khertvisi fort. De oudste resten van deze vesting stammen uit de 2e eeuw voor Christus. De kerk stamt uit de 10e eeuw. De huidige muren stammen uit de 14e eeuw. De beroemdste grottenstad van het land ligt bij Vardzia. Het is meer een klooster in de Erusheli berg langs de Mtkvari (Koera) rivier, dat stamt uit de 12 eeuw. Het werd gebouwd ter bescherming tegen de Mongolen en werd helaas in de 13e eeuw door een aardbeving verwoest. Hierdoor werden de grotten van buiten zichtbaar. Het complex is zo’n 500 m lang en telt veel hoogteverschillen. U herkent hier weer duidelijk de oude kerken en verblijven van de monniken terug. De vallei waar de Koera rivier door stroomt is prachtig.

Van Vardzia kunt u kiezen tussen twee routes om naar Borjomi te rijden. Reis bijvoorbeeld via Akhaltsikhe, dat letterlijk 'klein kasteel' betekent. Het Rabati kasteel domineert dan ook dit kleine stadje met een vriendelijke sfeer. Het is gelegen aan de oevers van de rivier Potskov die de stad doet scheiden in het oude gedeelte in het noorden en het nieuwe gedeelte in het zuiden. U kunt dan ook via het 'verborgen' klooster van Sapara rijden. Een andere route brengt u naar het mooie gelegen populaire skioord Bakuriani en langs het fraaie Tabatskuri meer. 'Wie is de Mol?- liefhebbers kennen deze plekken misschien van verschillende opdrachten die de deelnemers hier moesten volbrengen. Eindpunt van de dag is het kuuroord Borjomi, dat in Georgië en omstreken tegenwoordig met name bekend staat om het zwavelwater dat hier vandaan komt. Vroeger kwamen de adel graag naar deze streek; stille getuigen zijn hun vervallen huizen. Hiervandaan kunt u het natuurpark van Kharagauli bezoeken, een van de grootste nationale parken van Europa en de eerste in de Kaukasus-regio. U vindt er 76.000 hectare aan oerbossen en sub-alpiene graslanden. Een mooie gelegenheid om de benen eens te strekken en te genieten van de fraaie omgeving. Maak dan samen met een lokale gids bv de Likani-Qvabiskhevi wandeling (een uur of zes).

U rijdt door de streek Kartli en het stadje Gori noordwaarts naar het Kaukasus gebergte. Gori is het centrum van de Kartli regio.. Gori heeft de fameuze reputatie als geboortestad van Stalin. U kunt er het Stalin museum bezoeken vol Sovjet-attributen, talloze foto's over het leven van deze dictator en zelfs het geboortehuisje van Stalin. In het centrum stond de Man van Staal lang fier overeind; in de zomer van 2010 werd het grote standbeeld echter neergehaald. Een stukje buiten Gori lig de grotstad Uplistsikhe die u desgewenst kunt bekijken. In deze grotstad woonden al mensen in het eerste millennium voor Christus. In een uitgebreid stelsel van grotten vindt u woningen, kerken, bakkerijen en zelfs een theater. U bereikt nu de mooie Georgian Military Highway; van oudsher was dit dé route door de Kaukasus van Rusland naar Georgië. Veel gebruikt door handelaren maar ook door plunderaars. De weg werd in de 19e eeuw door de Russen verbeterd zodat de legertroepen zich makkelijker konden verplaatsen; vandaar de naam ‘Military’. Van een ‘Highway’is echter geen sprake; het is gewoon een tweebaansweg. Onderweg passeert u het 17e eeuwse kloostercomplex van Ananuri, mooi gelegen aan de Aragvi-rivier en het Zhinvali Reservori. Het complex telt twee kerken met inscripties, een mooie façade en verschillende fresco’s. U passeert het belangrijkste skioord van het land Gudauri. Tijdens de klim naar de 2379 m hoge Jvari pas passeert u een kleurrijk Sovjet monument ter ere van de Russische – Georgische vriendschap. De  pas biedt bij mooi weer prachtige uitzichten over de besneeuwde pieken van de Kaukasus. Medio 2019 werd een ruim 7 km lange kabelbaan over de Jvari pas van Gudauri naar een ander skicentrum Kobi in gebruik genomen. Vervolgens daalt u door een mooi, ruim dal richting Stepantsminda. 

Vanuit Stepantsminda heeft u een fraai uitzicht op deze, waarschijnlijk, mooist gelegen kerk van de Kaukasus: de Tsminda Sameba Gergeti (de Drie-eenheidskerk). Het silhouet van de kerk tekent zich af tegen de indrukwekkende besneeuwde top van Mt. Kazbeg. U kunt een wandeling naar dit spectaculair gelegen orthodoxe kerkje (op 2170 m) maken. Er zijn twee routes naar boven; eentje over de route waar ook auto's kunnen komen; de ander via een steiler (en dus pittiger) wandelpad. Maakt u liever gebruik van het vervoer tot vlak bij het kerkje geef dit door aan uw reisspecialist.   Vanaf het kerkje heeft u een fantastisch uitzicht op de omgeving. Het dorpje in de vallei met z'n omringende bergen en de indrukwekkende piek van Mt. Kazbeg.    's Middags wordt u naar de Sno vallei en het gelijknamige dorpje Sno gebracht. Hier kunt u een wandeling door het dorpje maken. Wilt u een langere wandeling maken, bv naar het dorpje Juta en naar de voet van Mt. Chaukhebi lopen; neem dit dan op met uw reisspecialist.

Over dezelfde Georgian Military Highway reist u de Kaukasus weer uit met als eindpunt het stadje Telavi; belangrijkste stad van de provincie Kakhetië waar u zich nu bevindt. Net buiten Telavi vindt u het kloostercomplex van Ikalto, ook weer gesticht door de ‘Syrische Vaders’. Eeuwenlang was dit een van de belangrijkste academies van het land. Hier studeerde ooit Shota Rustaveli, de beroemdste dichter van het land.    Een bezoek aan het Alaverdi klooster, opgericht door één van de dertien Assyrische Vaders, mag niet ontbreken. Met z'n 55 m was dit het hoogste religieuze bouwwerk van het land tot de bouw van de Sameba kathedraal in Tbilisi na de Georgische onafhankelijkheid in de jaren '90. De monniken hier maken tot op de dag van vandaag nog steeds hun eigen wijn: de Alaverdi Klooster Kelder. U overnacht in Telavi dat zich aan de voet van de Tsiv-Gombori Range op een hoogte van 500-800 meter boven zeeniveau bevindt. Het is de enige stad in Georgië met 4 vestingsmonumenten uit verschillende historische perioden. Ook zijn de oude stadsmuren Dzveli Galavani, uit de 9e en 10e eeuw nog te bezichtigen. Volgens enkele archeologen is de stad dan ook de enige 'middeleeuwse' stad in het land. Naast enkele oude kerken staat het stadje  ook bekend om een 900 jaar oude, 45 m hoge esdoorn.   U bevindt zich hier in het hart van de wijnstreek van Georgië. Hier zijn wijnkelders die al meer dan 300 jaren oud zijn en een proeverij bij een van de vele wijngaarden zou hier niet misstaan. Niet voor niets was Georgië de wijnleverancier van de Sovjet-Unie. Een bezoek aan een wijngaard mag dan ook niet ontbreken. We kunnen vanuit Telavi een auto met chauffeur regelen zodat u zelf even niet hoeft te rijden en enkele wijnen kunt proeven. 

U reist via Sighnaghi weer terug naar Tbilisi waar u de auto weer inlevert. Vlak bij Sighnaghi ligt het oor Georgiërs belangrijke Bodbe klooster ligt Sint Nino begraven. Hij was degene die het Christendom naar Georgië heeft gebracht. Volgens de lokale bevolking laat een bezoek aan zijn graf uw wensen uitkomen.   Eindpunt van de dag is het gerenoveerde ommuurde stadje Sighnagi. Mooi gelegen op een heuvel met een mooi uitzicht over de Alazani vallei en de Kaukasus bergen op de achtergrond. In het gerenoveerde centrum vindt u mooie huizen, leuke pleintjes en hobbelige kei-straatjes. Sighnaghi is omringd door een 4,5 km lange stadsmuur die deels te belopen is; de muur telt liefst 23 wachttorens. In het lokale museum leert u meer over de geschiedenis van het stadje en de regio. Ook ziet u er de kunstwerken van Niko Pirosmani en Lado Gudiashvil; bekende en belangrijke Georgische schilders. terug in Tbilisi kunt u terugkijken op een bijzondere reis. De laatste  avond in Tbilisi zal u zonder problemen door kunnen komen in een van de vele restaurants, cafés en andere uitgaansgelegenheden.

U wordt weer tijdig naar de luchthaven gebracht voor uw vlucht huiswaarts