Bhutan Rondreis

U komt met een vlucht van Druk Air aan in Paro. Indien u vanaf Delhi / Kathmandu vliegt is het een fabelachtige vlucht dwars over - bijna door - de Himalaya. Het uitzicht (bij helder weer) strekt zich uit vanaf het Karakorum gebergte tot diep in Tibet. U ziet bergreuzen als de Mount Everest (8848 meter) op de grens van Nepal en Tibet en de Kanchenjunga (8598 meter) in Sikkim. Voor het beste zicht vraagt u bij het inchecken om een raamplaats aan de linkerkant (van Delhi naar Paro). Zodra het toestel de daling inzet naar Paro, wordt u links en rechts omgeven door de groene en beboste hellingen. U ziet de eerste huisjes op de steile bergwanden en passeert rakelings de dzong van Paro. De landing in de vallei, waarbij het toestel er als het ware ‘in’ zakt, is een hele belevenis. Bij aankomst op de stijlvolle en kleine luchthaven maakt u kennis met de Bhutanese gids en chauffeur die u de komende dagen door het land zullen begeleiden. Vanaf Paro rijdt u in een uur of twee naar Thimpu, de hoofdstad van Bhutan. Hoewel Thimpu tegenwoordig een echte stad is doet de sfeer nog steeds dorps en kleinschalig aan. Bezoek tijdens uw verblijf in Thimpu zeker het grote boogschietbaan waar meestal wel wedstrijden plaatsvinden, het is de nationale sport in Bhutan en een wedstrijd trekt altijd veel bekijks. Ook kunt u een van de vele kloosters of de nationale Vredes Chorten bekijken. Maar het is ook leuk om gewoon even lekker wat door de stad te wandelen, in de hoofdstraat zijn tal van winkeltjes en pleintjes waar u vanaf een bankje het dagelijkse leven kunt gadeslaan.

De imposante dzong van Thimpu herbergt de werkvertrekken van de koning, wiens paleis er schuin tegenover ligt. De veiligheidscontrole voor een bezoek aan de dzong van Thimpu zijn dan ook een stuk strenger dan elders in het land. Een dzong is een typisch Bhutanese bouwwerk dat u gedurende de reis door Bhutan in veel plaatsen kunt bewonderen. Het is een gefortificeerde nederzetting en herbergt zowel de provinciale geestelijke als wereldlijke macht. Een soort abdij en provinciehuis ineen dus. De Bhutanese mannen moeten bij het betreden van de dzong hun traditionele sjaal dragen waaruit hun rang blijkt (bijvoorbeeld burger of ambtenaar), ook mogen ze de dzong alleen binnengaan in hun verplichte Bhutanese kledij en met leren schoenen. Hoewel u de meeste dzongs tegenwoordig als toerist mag bezoeken, kunt u nooit in alle gedeelten komen, er zijn altijd ruimtes waarin gewerkt wordt of heilige ruimtes die afgesloten zijn. Gelukkig blijft er vanaf de binnenpleinen genoeg over om te bewonderen. Toeristen hoeven zich niet aan kledingvoorschriften te houden, maar uiteraard dient u wel decent gekleed te gaan. Aan het eind van de dag kunt u nog een bezoek brengen aan de kleine dierentuin, gelegen aan de rand van de stad. De dierentuin is geheel gewijd aan het nationale dier van Bhutan, de takin; een uniek beestje dat nog het meest weg heeft van een hertachtige variant op de gnoe. Bent u in het weekend in Thimpu bezoek dan ook even de levendige weekendmarkt. Vandaag kunt u een wandeling maken naar bv het prachtig, rustiek gelegen klooster van Cheri. U wordt met de auto een stukje buiten de stad gebracht. U wandelt door een natuurrijke omgeving in een uur naar het klooster en loopt via dezelfde weg weer terug. 

Vanaf de Thimpu vallei begint de stijging naar de Dochu La pas (3140 meter). Niet alleen is de pas bezaaid met stupa’s en gebedsvlaggen, bij helder weer heeft u ook een prachtig uitzicht over de Himalaya. Onderweg passeert u het klooster Chimi Lhakhang gebouwd door de ‘Divine Madman’, een legendarisch figuur uit de Bhutanese geschiedenis. Hij was ervan overtuigd dat een losbandig leven met veel plezier de weg naar nirvana openlegt. Overal in het land ziet u fallussymbolen geschilderd op de muren en deuren van de huizen, een herinnering aan het wilde liefdesleven van deze populaire heilige van Bhutan. Bij voldoende tijd kunnen kunt u naar het klooster wandelen, een half uurtje vanaf de weg. Na ongeveer 4 uur rijden komt u aan in Punakha, waar u de dzong meteen ziet liggen. De Dzong van Punakha is een van de mooiste en belangrijkste van het land, prachtig gesitueerd bij de samenvloeiing van twee rivieren. Omdat Punakha een stuk lager ligt dan Thimpu is het er doorgaans ook warmer. Eeuwenlang diende het dan ook als winterresidentie voor de Koninklijke familie. En nog steeds verhuist het religieuze centrum van Thimpu in de winter naar de dzong van Punakha. Met een beetje geluk kunt u naar binnen om de prachtige gebedshal te bewonderen. Niet alle ruimtes zijn altijd toegankelijk, maar er blijft altijd genoeg over om te bezichtigen.

Op een uurtje rijden van Punakha ligt het dorpje Wangdue Phodrang. Gelegen langs de Punak Tsang rivier kent het dorpje zelf niet meer dan drie straten. De lokale dzong brandde in de zomer van 2012 in zijn geheel af. Men is druk bezig om deze schitterend gelegen dzong weer in traditionele stijl en met traditionele ambachten op te bouwen. Vervolgens reist u verder naar het oosten, naar de Pele La pas (3420 meter), waar u een mooi uitzicht hebt op de Black Mountains. Hier zijn ook regelmatig yaks te zien. Op de Pele La Pas slaat u af naar de Phobjika vallei, een prachtige, weidse vallei die vooral bekend staat om de zeldzame zwartnek kraanvogels die er ’s winters verblijven (medio oktober - april). U kunt het kraanvogelcentrum bezoeken, waar u met grote telescopen de kraanvogels in close-up kunt zien beneden in de vallei. Phobjika leent zich ook goed voor korte wandelingen door de bossen en de vallei. Ook kunt u het dorpje Gangtey en het kleine klooster aldaar bezoeken. U overnacht normaal gesproken in het sfeervolle, uit hout opgetrokken Dewachen Hotel met prachtig uitzicht. De kamers zijn uitgerust met houtkacheltjes die de ruimtes behaaglijk warm houden in koude periodes. In drukke periodes (rondom festivals en tijdens het kraanvogelseizoen) kan het voorkomen dat het hotel niet beschikbaar is en de route moet worden aangepast. Als alternatief kan ook een overnachting in een eenvoudige farmhouse (homestay) worden geregeld of in een redelijk luxe tentenkamp.

Vanuit de vallei reist u terug naar het de top van de Pele La Pass. U slaat hier af richting Trongsa. Na een uur rijden passeert u de chörten van Chendebji, een Nepalese chörten die sterk doet denken aan de Swayambunath Stupa in Kathmandu. Niet veel later kunt u Trongsa al zien liggen, maar het duurt nog een tijd voordat u er daadwerkelijk bent, want de weg slingert zich verraderlijk langs de bergwanden. De dzong van Trongsa is de grootste van het land en is prachtig gelegen, hoog tegen de berg. Overal vanuit het stadje heeft u er mooi zicht op. De dzong is een actief administratief en religieus centrum en kan daardoor niet altijd vanbinnen worden bezocht. De aanblik is echter al indrukwekkend en het dorpje zelf is leuk om even doorheen te wandelen. Breng een bezoek aan de kleine, maar levendige lokale markt. Ook kan tegenwoordig de Wachttoren worden bezocht, vlak naast de dzong.

Meteen na Trongsa begint een stijging naar de Yotong La pas (3425 meter), een uur klimmen. Dan is het nog een uur of twee rijden naar de Bumthang vallei, waar u overnacht in het plaatsje Jakar. Bumthang is eigenlijk een verzamelnaam voor de vier valleien in centraal Bhutan; Chokhor, Tang, Ura en Chumey. De belangrijkste bezienswaardigheden zijn te vinden in Chokhor en wanneer men het over Bumthang heeft bedoelt men vaak Chokhor. Vanuit Jakar kunt u leuke wandelingen maken door de vallei en onderweg diverse kloosters bezoeken. Ook het dorpje zelf is de moeite waard om even wat doorheen te wandelen, een restaurantje te bezoeken of om te winkelen. Uiteraard vindt u ook hier een dzong, die van Jakar. Het bouwwerk met hoge, imponerende muren ligt aan de rand van de stad in de bergen en biedt een mooi uitzicht over de wijde omgeving.

Vandaag kunt u gaan wandelen door de vallei en onderweg een aantal kloosters bezoeken. Uiteraard kunnen niet-wandelaars de kloosters ook met het privévervoer bezoeken. Als eerste bezoekt u de Kurjey Lhakhang, een van de meest indrukwekkende kloosters, bestaande uit drie tempels. In een van de tempels bevindt zich een heilige grot waarin de patroonheilige van Tibet, Guru Rinpoche, gemediteerd zou hebben nadat hij de demonen versloeg en Bhutan het Tibetaans boeddhisme bracht. Een wandeling van zo’n twee uur brengt u via diverse kloosters terug naar Jakar. Onderweg passeert u de Tamshing Goemba en de Konchogsum Lhakhang. Natuurlijk kunt u in Jakar ook de plaatselijke dzong bezoeken, waarvandaan u een prachtig uitzicht hebt over de vallei. Wie even geen zin heeft in een wandeling, kan er ook voor kiezen de vallei per mountainbike te ontdekken. Hoewel Bhutan veel bergen kent, fietst u in de vallei over relatief vlakke verharde wegen. U passeert kleine dorpjes, bezoekt kloosters en ondertussen geniet u van de schitterende vergezichten. Na alle inspanningen luncht in bij een lokale familie thuis. De tocht varieert, afhankelijke van uw wensen, van een paar uur tot een volle dag. 

De laatste dag in de Bumthang vallei. Aan het einde van de ochtend wordt u naar de zeer kleine luchthaven van Bumthang gebracht. Aan het begin van de middag vliegt u naar Paro. Bij helder weer heeft u aan de rechterkant van het vliegtuig een mooi uitzicht over de (besneeuwde) bergtoppen van Bhutan en Tibet. De vlucht duur nog geen uur. Paro is een klein provinciestadje gelegen in de mooie gelijknamige vallei. Aan de rand van Paro ligt de imposante Paro dzong, een vierkant bouwwerk dat u via een ophaalbrug betreedt. Het zal u vast niet verbazen dat de prachtige dzong van Paro het decor vormde voor de beroemde film ‘Little Buddha’ van Bernardo Bertolucci. Vlak boven de dzong ligt het Nationaal Museum, gevestigd in de oude wachttoren (ta dzong). Het is een interessant museum en in de vele ronde gangen zijn vele kunstschatten te bewonderen. Het geheel geeft een mooi overzicht van de geschiedenis en het dagelijkse leven in Bhutan. Het dorpje is charmant, met theehuizen en kleine winkeltjes. Verlaat de hoofdstraat en bezoek de straten erachter, waar veel kleine lokale kroegjes, restaurantjes en winkeltjes te vinden zijn. Op de velden rondom Paro zijn mensen aan het werk en ook vinden er regelmatig boogschietwedstrijden plaats.

Niet ver buiten Paro ligt Taktshang Goemba, het Tijgernestklooster. Door zijn spectaculaire ligging, hangend aan een steile rotswand, is dit verreweg het beroemdste klooster van Bhutan. Het is een mooie, maar pittige wandeling naar het klooster. Het pad loopt vrijwel non-stop bergopwaarts. Na ongeveer een uur bereikt u het eerste uitzichtpunt bij het theehuis. Hier kunt u onder het genot van een drankje genieten van het uitzicht op het klooster aan de overkant. Eventueel kunt u tot aan het theehuis ook per paard naar boven, maar bespreek dit dan wel van tevoren met uw gids zodat die dat op tijd kan regelen. Liefhebbers kunnen vanaf het theehuis nog verder wandelen om het klooster zelf te bezoeken. Het pad voert dan verder over in de rotsen uitgehouwen trappetjes, omgeven door wapperende gebedsvlaggen. Bij betreding van het klooster dient u uw tas en camera af te geven, want u mag binnen niet fotograferen. Ook dient u respectvol gekleed te gaan, dus geen blote armen en benen, en het liefst niks nauwsluitends. Zorg dat u wat kleingeld paraat houdt, zodat u in de tempels eventueel een kleine donatie kunt doen, net als de lokale bevolking. U kunt diverse ruimtes in het klooster bezichtigen, waaronder de grot waarin Guru Rinpoche drie maanden zou hebben gemediteerd. Tijdens een brand in 1998 werden grote delen van het klooster verwoest, maar deze grot bleef op wonderbaarlijke wijze vrijwel onbeschadigd. Het klooster is inmiddels weer helemaal heropgebouwd.

U wordt naar de luchthaven van Paro gebracht. Afhankelijk van uw reisplannen vliegt u naar Delhi, Kathmandu, Kolkata, of wie weet wel naar Bangkok?