Tadzjikistan rondreis

U komt aan in de hoofdstad van Tadzjikistan; Dushanbe. Na aankomst wordt u van de luchthaven opgehaald en naar het voor u geboekte hotel gebracht.  Dushanbe is een relatief kleine, aangename hoofdstad, met een typisch Centraal-Aziatische sfeer, zeker op de bazaar. Daar ziet u mannen met leren laarzen en lange jassen, vrouwen in gebloemde jurken en een eindeloze hoeveelheid producten. U kunt een bezoek brengen aan het Museum of National Antiques, waar u veel historische opgravingen vindt. Hoogtepunt is een liggende boeddha. Dit is de grootste van Centraal-Azië nu de Boeddhabeelden bij Bamiyan in Afghanistan vernietigd zijn door de Taliban. Tijdens een wandeling door de stad loopt u over de centrale Rudakhi boulevard en kunt u de Yakoub moskee, het grote standbeeld van Somoni en de daarbij gelegen landkaart van het Rijk der Samanieden bekijken. Liefhebbers kunnen een excursie maken naar Hissar om de overblijfselen van het fort uit het tijdperk van het Emiraat van Buchara te bezoeken. Kijk hiervoor bij de excursies.

Vandaag begint de lange tocht die u langs de grens met Afghanistan, door de Wakhan Corridor, over de Pamir Highway, deels door buurland Kirgizië en de Fan Bergen uiteindelijk weer terugbrengt in Dushanbe. U maakt kennis met de gids en chauffeur die u de gehele reis zullen begeleiden en vertrekt voor het eerste (relatief makkelijke) traject. Een uurtje rijden buiten Dushanbe ligt Kurgan Teppa, vindplaats van de grootste boeddha van Centraal-Azië. U vervolgt de tocht richting het zuidelijk deel van Tadzjikistan, op de kaart misschien een omweg, maar de rechtstreekse route van Dushanbe naar Khorog is een enorm slechte weg. Deze weg is beter, maar dan wel voor Tadzjiekse begrippen. Zware regenval kan hier ook voor overstromingen, landverschuivingen, modderstromen en vertragingen zorgen. U overnacht in een guesthouse of homestay in Kulob.

Vanuit Kulob rijdt u de regio Gorno Badakshan in. Een groot deel van deze reis brengt u in deze ‘autonome regio’ door. Hier maakt de Tadzjiekse bevolking plaats voor de trotse inwoners van Gorno Badakshan, de Pamiri’s. U steekt de Khub a- Rabad pas (3200 meter) over en komen aan bij de Panj rivier, die voor een groot deel de grens vormt tussen Tadzjikistanen Afghanistan. U volgt de rivier de komende dagen en zult zien dat het landschap steeds ruiger en woester wordt. Zoals voor de hele tocht zal gelden is het lastig te voorspellen hoe lang de reisdagen duren. Alles hangt af van de conditie van de wegen, eventuele wagenpech, aantal vertragingen bij controles e.d. Eindpunt van de dag is de grensplaats Kalaikhum. Nu bent u echt in de Pamir regio.

Het eerste deel van de dag volgt u de Panj rivier en kijkt u aan de overkant naar Afghaans grondgebied. Na enkele uren slaat de chauffeur linksaf, verlaat u de Pamir Highway en rijdt u de prachtige vallei van Vanj in; genaamd naar de gelijknamige rivier die hier in de Panj rivier stroomt. Deze afgelegen vallei is breder en vruchtbaarder dan andere vallei die de Panj rivier ‘voeden’. U kunt hier een mooie (maar ook pittige) wandeling maken. De weg naar de vallei is soms erg slecht. Vooral na zware regenval kan het voorkomen dat de wegen geblokkeerd zijn en het programma aangepast moet worden. De dag eindigt in de Upper Vanj vallei waar u in een homestay in het dorpje Poi Mazar overnacht.

U verruilt de ene mooie vallei voor de ander, zo mogelijk nog ruiger, mooier en meer afgelegen; de Bartang vallei. Een tocht over ruige bergwegen, door een desolaat berglandschap. U overnacht in een homestay in het dorpje Jizev, een van de mooist gelegen dorpen van Tadzjikistan. Het dorpje ligt tussen twee bergmeren in een schitterende omgeving.

U keert terug naar de Pamir Highway en blijft de Panj rivier volgen die zich alsmaar door een ruig gebergte slingert. Misschien zit u de resten van wegroestende tanks, achtergelaten door het Sovjetleger op hun terugtocht uit Afghanistan. Pas ook op voor de borden ‘Mini’, dit zijn mijnenvelden! Gelukkig zijn er inmiddels teams bezig de mijnen op te ruimen, maar het zal nog wel even duren eer alle mijnen zijn opgeruimd. In de loop van de middag arriveert u in Khorog, de hoofdstad van Gorno Badakshan Autonome Regio. U overnacht hier in een goed hotel en kunt in een van de restaurantjes een maaltijd nuttigen. Er is een kleine bazaar waar u wat kleine inkopen kunt doen.

De komende dagen staat een volgend hoogtepunt van de reis op het programma: de tocht door de Wakhan Corridor. U bezoekt de warmwaterbronnen van Gharm Chasma, die een gelijkenis met de bronnen in Pamukkale in Turkije tonen. Vervolgens rijdt u verder zuidwaarts naar Ishkashim, wederom een grensplaats met Afghanistan. Hier moet u zich laten registreren, u luncht er bij mensen thuis, u kunt een wandeling over de bazaar maken, het Leninbeeld aanschouwen en genieten van een eerste blik op het prachtige Hindu Kush gebergte. Hier in Ishkashim werd destijds de Great Game beëindigd en kwamen de Russen en Britten overeen om van de Wakhan Corridor een neutrale zone te maken. U overnacht in een homestay in Ishkashim.

Vandaag rijdt u langzaam de Wakhan Corridor in, een stoffige (of modderige) weg langs een meanderende rivierbedding met aan de ene kant de uitlopers van de Hindu Kush, aan de andere kant het Pamirgebergte. U passeert kleine dorpjes en ziet kinderen de kudden schapen en geiten hoeden. In de verte kijkt u uit op de imposante Karl Marx piek (6723 meter). U passeert Yamchun, waar de imponerende ruïnes van een oud fort (vermoedelijk een overblijfsel uit zoroastrische tijden) liggen. Het fort was bedoeld om deze tak van de Zijderoute te beschermen. Mogelijk kunt u een bad nemen in de ook hier aanwezige warmwaterbronnen van Bibi Fatima. Deze warmwaterbronnen zijn helemaal in de rotsen uitgehouwen. U overnacht in het nabijgelegen dorpje Yamg.

Een rustdag in de mooie Wakhan corridor. U kunt hier flink de benen strekken en een lange wandeling maken en/of op u gemak het dorpsleven van de Badakshani van nabij verkennen. In Yamg vindt u veel traditionele Pamirhuizen. In de huizen vindt u vijf pilaren, verwijzend naar de vijf pilaren van de islam en de vijf heilige imams voor de isma?lieten. De pilaren staan voor een soort houten verhogingen, waar men overdag opzit en ’s avonds slaapt. U kunt het huismuseum van de sufi-heilige Mubarak Kadam hier ook bezoeken. In dit traditionele huismuseum liggen muziekinstrumenten, weefgetouwen, heilige geschriften. De toegangspoorten zijn mooi bewerkt en uiteraard getooid met de enorme hoorns van Marcopoloschapen.

Verder rijdend door de Wakhan corridor maakt u kennis met een ander deel van de geschiedenis. U ziet boeddhistische grotten in de rotswand en overblijfselen van wat een boeddhistische stupa zou kunnen zijn, maar evengoed een zoroastrische vuurtempel. Er is nog veel werk te verrichten hier voor archeologen. Bij Langar vloeit de Wakhirivier samen met de Panj rivier.  In Langar is het voor de Aga Khan gebouwde gemeenschapshuis te bezoeken. De Aga Khan is de leider van de isma?lieten en erg geliefd met zijn Aga Khan Foundation. Deze stichting zet erg veel ontwikkelingsprojecten op in de Pamirregio (evenals in Noord-Pakistan). Een aantal jaar geleden is de Aga Khan op bezoek geweest en heeft men dit gemeenschapshuis gebouwd. De isma?lieten kennen geen moskeeën, maar hebben alleen gemeenschapshuizen waar men samen komt. Daarnaast kent men mazars, heilige plekken waar belangrijke gebeurtenissen hebben plaatsgevonden of waar heilige personen begraven liggen. Een van de mooiste voorbeelden van een mazar, een graf bedolven onder de hoorns van Marco Polo schapen, ligt tegenover het gemeenschapshuis. Als u nog niet genoeg heeft van de culturele rijkdom van de Wakhan Corridor kunt u hier een pittige wandeling naar boven maken, waar diverse petrogliefen in de rotsen te vinden zijn. De beloning is daarnaast een prachtig uitzicht op de bergpieken van de Hindu Kush.

U laat vandaag de Wakhan Corridor achter u. Wat volgt is een tocht dwars over de Kargushpas (4344 meter) met reusachtige vergezichten. U reist langs met ijs bedekte meren, eenzame militaire post en bevindt zich nu in het oostelijk deel van de Pamir. Een compleet ander landschap. Vind men in de Wakhan Corridor af en toe nog eens een groen veldje, een paar bomen, hier is alles kaal en desolaat. In deze woestenij woont bijna niemand, slechts enkele Kirgieze nomaden met hun kudden yaks. U ziet hier spiegelende bergmeren, de een nog betoverender dan de ander. Overnachting is in een heel eenvoudige homestay in het dorpje Bulunkul. De barakken, wegroestende containers en andere overblijfselen uit het Sovjettijdperk in dit plaatsje worden langzaam vervangen door stenen huisjes en betere voorzieningen. De omgeving is er adembenemend mooi. De gelegenheid bestaat om een mooie wandeling te maken bij de meren Bulunkul en Yashikul. Doe het wel rustig aan; u bent hier op grote hoogte (zo’n 3800 meter).

U rijdt verder over de Pamir Highway, een eindeloze streep asfalt door een verlaten woestenij. Onderweg enkele nederzettingen, kudden yaks en hier en daar een yurt. Na een paar uur rijden over een redelijk vlakke weg komt u bij Murghab. Dit is de grootste nederzetting in de omgeving. Wederom de bekende troosteloosheid van barakken, verrot beton en roestende containers. Maar ook een nieuwsgierige bevolking en een eerste blik op de bergreus Muztagh Ata, gelegen aan de Chinese kant van de Pamir. De werkloosheid is hier groot; een gevolg van het uiteenvallen van de Sovjet-Unie waarop de Russen, die voor het werk zorgden, bijna allemaal zijn vertrokken.

De laatste dag in Tadzjikistan. U rijdt verder over de Pamir Highway langzaam omhoog naar de Ak-Baitalpas, met 4655 meter het hoogste punt van onze reis. Dan begint een langzame afdaling naar het Karakulimeer, het grootste meer van het Pamirgebergte. Een reusachtig meer, zo hooggelegen dat er geen leven mogelijk is. Een meer omringd door een eindeloze reeks bergpieken, waaronder Pik Lenin (7134 meter). Maar voor het zover is, passeert u een stenen barak, de Pamirski Post. Ooit een vooruitgeschoven post van het tsaristische rijk, nu een eenzame herinnering aan een vergeten tijdperk. De Pamir Highway volgt lange tijd ook de Chinese grens; af en toe kunt u Chinese grenswachten zien lopen. Na het Karakulimeer reist u de Kyzyl Artpas (4282 meter) over. Hier beginnen de Tadzjiekse douaneformaliteiten, die ‘eeuwig’ kunnen duren. De dienstplichtige soldaten die op deze post gestationeerd zijn hebben weinig te doen en willen alle tijd nemen om de buitenlanders te controleren. Als u de controles eenmaal achter zich heeft, rijdt u naar het hoogste punt van de pas en dan begint de afdaling naar Kirgizstan. Beneden vergelijkbare procedures met de Kirgizische douane en rijdt u de Pamir Alai vallei in. Vergeet niet naar achterom te kijken voor fabelachtige uitzicht. Een groene vallei waar een rivier doorheen kronkelt met het imposante Pamirgebergte met als uitsteker Pik Lenin op de achtergrond. Bij helder weer heeft u uitzicht over het hele Pamirgebergte, adembenemend zoals de witte pieken afsteken tegen de blauwe lucht. Het eerste dorpje in Kirgizië is Sary Tash met typisch voor Kirgizië veel witte huisjes waar de dorpelingen wonen en waarvandaan ze hun akkertjes bewerken. Velen trekken ’s zomers naar hoger gelegen gebieden om hun yurts op te zetten en daar de kudden te laten grazen. Heeft u nog een extra dag of twee dagen de tijd kies er dan voor om verder te rijden via het dorpje Sary Mogul naar Achik Tash: het basiskamp van Pik Lenin. In deze prachtige omgeving slaapt u dan in een tentenkamp en kunt u mooie wandelingen maken. Dit is alleen mogelijk vanaf medio juni tot en met september. Vraag naar de mogelijkheden bij uw reisspecialist.

Over de Pamir Alai naar Osh, de tweede stad van Kirgizstan. Dit is de tweede stad van Kirgizstan en de grootste stad in de Ferganavallei. Er wonen zowel Oezbeken als Kirgiezen in de stad, de grens met Oezbekistan is dan ook vlakbij. Bezoek zeker de bazaar in Osh, een van de grootste van Centraal-Azië. Overal kraampjes, kopers en verkopers. Veel textiel, veel broden, vlees, groenten en fruit. Liefhebbers kunnen de heilige berg van Osh, de Suleiman Gora beklimmen. Dit is een pelgrimsoord voor moslims, Mohammed zou hier ooit gebeden hebben. De meest beroemde pelgrim, die hier een kleine moskee (de Dom Babura) heeft gebouwd, was Babur, geboren in de Ferganavallei en stichter van de Indiase Moghuldynastie.

Vanuit Osh rijdt u door de Ferganavallei om weer terug te keren naar Tadzjikistan. Via de grensovergang bij Botken reist u naar Khujand. De stad is een typische sovjetstad met brede lanen, grote pleinen en pompeuze gebouwen. Maar het is ook een Centraal-Aziatische stad die zeker tot leven komt op de kleurrijke bazaar.

Een rustdag in Khujand om de lange reisdagen van de afgelopen week even te onderbreken. U bent weer terug in de civilisatie, althans zo voelt Khujand na een lang verblijf in het Pamir gebergte. Lekker theedrinken in de bazaar en mensen kijken.

Vandaag rijdt u naar een van de mooiste steden van Tadzjikistan; de eeuwenoude stad Istarafshan, destijds beter bekend als Uro Teppa of Cyropolis (gesticht door Cyrus de Grote). Alexander de Grote heeft destijds een zware slag geleverd om de stad te veroveren. De oude stad van Istarafshan is een van de meest pittoreske van het land. Bezoek er o.a. de moskee en madrassa van Kok Gumbaz en de mausolea van Bobo Tago en Chor Gumbaz.

Over de Shahriston pas (3370 meter) reist u naar Penzhikent. Dit is een eeuwenoude Sogdische stad en een stad die 2 jaar lang verzet bood tegen Alexander. Pas toen Alexander de Sogdische Rots veroverde en trouwde met Roxiana braken ze hun verzet. In de 7e-eeuw werd de stad verwoest door de Arabieren. Pas in de 20e-eeuw werd de stad weer opgegraven. Het is een soort Centraal-Aziatische variant op Pompeï. U bezoekt de opgravingen en het museum waar oude muurschilderingen uit Penzhikent te bewonderen zijn. De omgeving (van de Fan Bergen en de Zeven meren) leent zich voor mooie wandelingen. Voeg eventuele extra dagen en een wandeling of trekking toe. Vraag uw reisspecialist naar de mogelijkheden.

Na het ontbijt rijdt u richting Iskanderkul. U rijdt enkele uren terug over dezelfde weg als u vandaan bent gekomen en slaan dan een hobbelige bergweg in de Fan Bergen in op weg naar het Iskanderkul meer, waar u overnacht in eenvoudige cottages. Iskanderkul is een van de mooiste bergmeren in Centraal-Azië. Wilt u nog een extra dag of een paar dagen ontspannen dan is dit de uitgelezen plaats.      Er gaan veel legenden de ronde over dit meer, allen gerelateerd aan Alexander de Grote. In het oosten wordt hij vaak als Iskander aangeduid:    "Alexander's armies passed this way on their way to conquer Samarkand, and many stories and local legends from the cult of Alexander still cling to this place. According to one legend, Alexander is said to have pursued Spitamenes to this valley, where he destroyed a town, and ordered the construction of a dam across the river. As the waters rose behind the dam, the town was submerged and the lake was formed. Alexander threatened to break the dam and wash away the villages downstream unless Spitamenes was delivered to him. Spitamenes was betrayed that very night, but escaped into the Makshevat Gorge, where he took refuge in an inaccessible cave. Alexander laid siege to the band of rebels who refused to surrender and finally died of starvation. In a cleft in a rock face near Iskandarkul, there is a dessicated, partly-mummified corpse known as Khoja Ishok, which some local people maintain to be the corpse of Spitamenes".

Over de Anzob pas en de gelijknamige tunnel en de Varzob kloof keert u terug naar de hoofdstad Dushanbe. De laatste avond in Tadzjikistan kunt u terugkijken op een hopelijk fantastisch reisavontuur.

U wordt naar de luchthaven van Dushanbe gebracht voor uw vlucht terug naar huis of de individuele voortzetting van uw reis.