Avontuurlijk Oezbekistan rondreis

U komt (meestal 's nachts of vroeg in de ochtend) aan in de hoofdstad van Oezbekistan: Tashkent. Een vertegenwoordiger van onze lokale agent haalt u op en brengt u naar het hotel. De rest van de dag heeft u tijd om deze stad te verkennen. De brede boulevards, immense pleinen en enorme gebouwen in Sovjetstijl in het nieuwe centrum zijn aangelegd na de verwoestende aardbeving van 1966. U kunt er een bezoek brengen aan een van de diverse musea of door een van de parken flaneren. In de oude stad bevindt zich, naast enkele mausolea en de Kukeldasj madrassa (koranschool), de opvallende koepel van de kleurrijke Chorsu bazaar, met allerhande koopwaar als broden, groente, fruit en kleding. Natuurlijk ontbreekt de kruidenafdeling niet.

Vandaag vliegt u naar een desolate uithoek van Oezbekistan: Nukus, de hoofdstad van de autonome regio Karakalpakstan. Hier woonden ooit de Karakalpakken (woestijnnomaden). Eeuwen geleden lag de oude stad Shurcha op de plek van het huidige Nukus. Nu zijn de ruïnes van de oude stad te zien in het noordwestelijke deel van Nukus. Volgens historici was de stad een van de defensieve forten, die de grens van de oude staat Khorezm beschermde en de waterweg op Amu Darya controleerde. In de 19e eeuw, toen Rusland de macht greep, groeide Nukus uit tot een groot militair fort. Nu is Nukus het economische, administratieve, politieke en culturele centrum van Karakalpakstan. De stad is versierd met moderne gebouwen, boulevards, openbare tuinen en parken.  
 
Een van de belangrijkste bezienswaardigheden in Nukus is het Kunstmuseum - vernoemd naar I.V. Savitsky - dat meer dan 50.000 schilderijen en andere kunstwerken bevat die verbannen waren tijdens de Sovjetperiode. Dankzij de inspanningen van de Moskou-kunstenaar Igor Vitalievich Savitsky werd het Russische avant-garde- en post-avant-garde-erfgoed gered van totale vernietiging door de Sovjetmacht. Volgens kenners bezit  dit museum een van de beste kunstcollecties ter wereld.

U gaat op pad om de omgeving rondom het Aralmeer te verkennen. Het Aralmeer ligt op de grens tussen Kazachstan en Oezbekistan. Voordat het meer verdween was dit het vierde grootste meer ter wereld en omvatte het havens, viskwekerijen, vissersboten en 34 vissoorten. Het Aralmeer begon in de jaren '60 ondiep te worden, toen het water uit de rivieren die in het meer uitstroomden naar de irrigatiewerken werd geleid. In 1989 scheidde het Aralmeer zich in twee geïsoleerde reservoirs: het Kleine Aralmeer in Kazachstan en het Grote Aralmeer in Oezbekistan. In 2003 was het oppervlak van het Aralmeer ongeveer een kwart van het origineel en bedroeg het volume zeewater ongeveer 10%. Momenteel is er in plaats van het water de Aralkum zand- en zoutwoestijn ontstaan met een totale oppervlakte van 38.000 km².  
 
Het Aralmeer ligt op het Ustyurt plateau, een prachtige desolaat woestijngebied vol grillige rotsformaties. Komende twee dagen bezoekt u het Ustyurt plateau en het Aralmeer. U begint met een tocht over het desolate Ustyurt Plateau. U bezoekt grillige rotsformaties, diepe canyons, eeuwenoude karavanserais en indrukwekkende begraafplaatsen. Na het ontbijt bezoekt u de nederzetting Kurgancha Kala uit de 13e- eeuw. U rijdt via het Kungrad-district dat ooit een van de handelscentra aan de zijderoute was. Onderweg ziet u de overblijfselen van een vuurtoren en passeert u de ruïnes van de verlaten nederzetting Urga. Ook stopt u bij het Sudochie meer waar u tijd heeft om foto’s te maken. Onderweg krijgt u een picknicklunch. 
 
U overnacht in een yurt-kamp aan de oevers van het Aralmeer.

Na wakker te worden aan het Aralmeer reist u verder over het Ustyurt plateau naar Moynak. Moynak was ooit een belangrijke haven. Nu is het Aralmeer voor een groot deel opgedroogd en ligt Moynak in de woestijn, waar de scheepswrakken in het zand een treurige herinnering vormen aan vroegere tijden. Vervolgens terugkeer naar Nukus. Onderweg naar Nukus stopt u nog bij het Mizdakhan herdenkingscomplex en het fort Gyaur-Kala.

U reist vandaag door de woestijn met overblijfselen van het vroegere Chorasmië. Eeuwenoude (2500- 3000 jaar) forten als Toprak Kala en Ayaz Kala herinneren aan een florerende tijd die hier ooit was. Khiva is de belangrijkste stad die is overgebleven van het vroegere Chorasmië, de oase die ontstond ten zuiden van het Aralmeer. Het is een van de oudste bewoonde oases van Centraal-Azië. De oude stad van Khiva is de meest intact gebleven van Oezbekistan's beroemde steden. Niet zo verwonderlijk als u bedenkt dat de meeste bouwwerken pas uit de vorige eeuw stammen. Overal waar u kijkt wemelt het van de madrassas, mausolea, moskeeën en paleizen. Door haar geïsoleerdheid heeft Khiva een geheel eigen bouwstijl kunnen ontwikkelen. De mozaïeken zijn veelal blauwgroen en bedekt met opvallende bloem- en plantmotieven. De houtsnijkunst is hier tot grote hoogte gestegen, getuige de prachtige pilaren en plafonds.

Khiva bestaat uit twee stadsdelen, de oude stad, de Ichan Kala en de daaromheen liggende moderne stad Dichan Kala. Bijna alle bezienswaardigheden liggen in de Ichan Kala, die door een 2200-meter lange muur omringd wordt. De in de 17e-eeuw gebouwde stadsmuur is nog grotendeels intact en bestaat uit tientallen bastions en vier stadspoorten. 
 
De stadspoort waar de meeste toeristen door naar binnen komen is de Ata Darvaza (westpoort), gerestaureerd in de jaren vijftig. Andere poorten zijn de Bakcha Darvaza (noordpoort), waar vroeger de douane gevestigd was, de Tash Darvaza (zuidpoort uit 1830-40) en de Palvan Darvaza (oostpoort uit 1804), die de stad met de bazaar verbond. Vanaf de Palvan Darvaza werden de bevelen van de khan verkondigd en voor de poort werden openbare executies uitgevoerd. In de meeste bouwwerken bevinden zich musea met uiteenlopende collecties. Over het algemeen zijn de gebouwen echter interessanter dan de musea. Bezoek niet alleen de vele monumenten, maar loop ook eens door de woonwijken van de Ichan Kala, waar nog steeds mensen wonen. Noordelijk van de Ichan Kala ligt de levendige bazaar, een goede plek om te beseffen dat Khiva niet alleen uit gebouwen bestaat.

Vandaag reist u weer verder. Tijdens deze rit van 6 á 7 uur beseft u goed de geïsoleerdheid van de verschillende steden. U verlaat ook het historische Chorezm en rijdt het vroegere Emiraat van Buchara binnen. Buchara, gelegen aan de rand van de Kyzylkumwoestijn, is misschien wel de stad die men het meest zal aanspreken. De vele moskeeën en madrassas evenaren misschien niet de pracht en praal van die in Samarkand, maar de sfeer die de oude stad, met haar nauwe straatjes, lemen huizen en blauwe koepels uitademt, zorgt ervoor dat men zich hier eeuwen terug kan wanen. Niet voor niks werd van 'Buchara al Sharif' ('de Nobele') gezegd dat het licht hier van beneden naar boven straalt, in plaats van andersom. Met haar vele moskeeën en madrassas was dit de heiligste stad van Centraal-Azië. In de nauwe steegjes van de oude stad kunt u uren rondzwerven. Overal valt wel iets nieuws te ontdekken; naast de bekende bouwwerken zijn er nog tientallen naamloze overblijfselen van moskeeën, madrassas en karavanserais. Buchara is echter niet alleen een stad van bouwwerken, overal tussen de eeuwenoude monumenten wonen en werken mensen. Dit maakt het des te interessanter om uzelf te laten verdwalen in dit eeuwenoude labyrint.

Indien de schone te Shiraz mijn hart op haar hand hield, zou ik haar, om de moedervlek op haar wang, Samarkand en Buchara schenken.

Vandaag kunt u de gehele dag op eigen gelegenheid de stad verkennen. In de stad liggen alle bezienswaardigheden op loopafstand van elkaar. Bezoek bijvoorbeeld het Samani mausoleum en de Chasma Ayub, de bron van Job. Een bezichtiging van de Ark, het eeuwenoude fort, mag zeker niet op het lijstje ontbreken. Wandel door de overdekte bazaar en bezoek de vele madrassas. Het Poi Kalyan-ensemble is het religieuze hart van Buchara. De Kalyan-moskee stamt uit 1514 en is de op een na grootste van Centraal-Azië. De moskee heeft een oppervlak van 127 bij 78 meter en biedt plaats aan 12.000 gelovigen. Tegenover de moskee staat de Mir-i-Arab-madrassa, met twee opvallende turquoise koepels. Niet ver achter het Pol Kalyan-ensemble staan de Ulugh Bek-madrassa en de Abdul Aziz-madrassa. Een van de oudste gebouwen van Buchara is de 12e-eeuwse Magok-i-Attari-moskee. Dit is een van de weinig overgebleven bouwwerken der Karakhanieden. De moskee is gebouwd op een plaats waar eerder een boeddhistische tempel, een zoroastrisch tempel en een door de Arabieren gebouwde moskee stond. Van het oorspronkelijke bouwwerk bestaan nu alleen de zuidpoort en de fundamenten nog, de rest stamt uit de 16e eeuw. Het centrum van de oude stad is de Lyab-i-hauz ('oever van het bassin'). In 1620 werd hier een U-vormig complex gebouwd, dat de inspiratie vormde voor het Registan in Samarkand. De madrassa is opvallend gedecoreerd met witte vogels. Binnenin bevinden zich tegenwoordig souvenirwinkels en enkele werkplaatsen. Voor de madrassa staat het standbeeld van Khodja Nasruddin, een 13e-eeuwse Turkse soefi-heilige wiens met humor en optimisme doorspekte verhalen nog steeds gebruikt worden in kindervertellingen. De Lyab-i-hauz is ook de uitgelezen plek om eens even niks te doen. Drink er thee in de chaikhana of ga op een bankje in de schaduw zitten en kijk hoe de bevolking de dag doorbrengt met spelletjes spelen en nieuwtjes uitwisselen. In de Lyab-i-hauz krijgt u het gevoel dat het leven hier al eeuwen op dezelfde manier doorgaat.

Vandaag kunt u de stad verder verkennen, maar u kunt ook een excursie maken naar een aantal bezienswaardigheden buiten Buchara; het oude zomerpaleis van de emir, het complex van Chor Bakr en het indrukwekkende soeficomplex van Naqhsbandi.  
 
Het zomerpaleis van de laatste Emir van Buchara, bekend onder de poëtische naam Sitora-i Mokhi-Khossa, dateert uit het begin van de 20e-eeuw. Het ligt op het platteland, 4 km ten noorden van de stad. Emir Nasrullakhan bouwde hier in het begin van de 19e-eeuw het eerste zomerpaleis. Van dit eerste paleis is niets meer over. Zijn kleinzoon, Akhadkhan, bouwde echter een ander paleis op het terrein in het midden van de 19e eeuw en handhaafde de naam Sitora-i Mokhi-Khossa. De toegangspoort staat nog steeds. Het derde zomerpaleis dat naast het tweede is gebouwd, combineert oosterse en Europese (vooral Russische) architecturale stijlen. Het werd gebouwd in opdracht van de laatste emir van Buchara, Said Alimkhan, en werd voltooid in 1917.  
 
Vijf kilometer ten westen van Buchara ligt de Chor-Bakr Necropolis, ook wel de stad van de doden genoemd. De eerste graven daar verschenen duizend jaar geleden, toen er een kleine nederzetting van derwisjen was. Maar het prachtige architecturale ensemble, nu bezocht door duizenden pelgrims, werd pas in de XVI eeuw gebouwd.  
 
Het herdenkingscomplex van Khoja Bakhouddin Naqshbandi is een van de belangrijkste islamitische heiligdommen. De grote theoloog van de XIV eeuw, oprichter van de Soefi Orde "Naqshbandia" werd begraven op 12 km van Buchara in zijn geboortedorp Kasri Orifon. Het hoofdgebouw van het complex is de khanqah. Voor de voorkant van de moskee bevindt zich de minaret en de kleine madrassa. Ten westen van dahma, op een aparte binnenplaats, is de grote necropolis, waar Naqshbandi begraven ligt. Graven van zijn moeder en zijn leraar - Said Mir Kulol, bevinden zich niet ver van zijn graf.  
 
Wij kunnen een excursie naar deze bezienswaardigheden voor u organiseren per auto met chauffeur / per auto met chauffeur en Engelstalige gids.

U verlaat Buchara en vervolgt uw weg de woestijn in. Na een uur wordt het plaatsje Vabkent bereikt, waar een fotostop gemaakt kan worden bij de Karahanid Minaret uit 1197. Daarna bezoekt u het dorpje Gijduvan. Gijduvan is beroemd om z'n keramiek en de familie die u bezoekt is hier dan ook al 8 generaties lang gespecialiseerd in. Zij geven u graag een demonstratie keramiek maken. U vervolgt uw weg naar het plaatsje Nurata. Hier bezoekt u o.a. de moskee van de broeders Khasan en Khusayn en het Meer van de 1000 Heilige Vissen. U vindt er ook de restanten van het fort dat Alexander de Grote heeft laten bouwen. U reist daarna verder de woestijn in waar u overnacht in een eenvoudige yurt in de woestijn, niet ver van het Aydarkulmeer.

In de ochtend kunt u optioneel een kameelritje maken. Liefhebbers kunnen ook een duik in het Aydarkulmeer nemen. Daarna reist u verder naar Sentyab.  
 
Na uren door niemandsland te hebben gereden, rijdt u de bergen in en ziet u de eerste dorpsbewoners passeren op hun ezel of motor. Over smalle bergweggetjes rijdt u het dorpje in en ziet u - afhankelijk van het seizoen - meer groen dan u tot nu toe waarschijnlijk heeft gezien in Oezbekistan.  

In de middag kunt u op eigen gelegenheid de omgeving van uw homestay verkennen en het leven van de vriendelijke dorpsbewoners van dichtbij meemaken. U overnacht in een homestay bij een vriendelijke familie en krijgt een speciaal voor u bereide maaltijd. Bij zonsondergang ziet u waarom de bergen rondom Sentyab ook wel de Gouden Bergen worden genoemd.

Na een uitgebreid ontbijt bij uw homestay kunt u vanochtend nog een wandeling maken door de groene vallei. Wandel langs de rivier waaraan dit dorpje is gevestigd en ontmoet onderweg de vriendelijke inwoners van Sentyab. Zelfs zonder gemeenschappelijke taal kunt u nog best wat te weten komen over de mensen. Afhankelijk van het seizoen heeft u onderweg prachtige uitzichten over de groene of herfstachtige vallei. Na lunch neemt u afscheid en reist u verder naar Samarkand.
 
We travel not for trafficking alone
By hotter winds our fiery hearts are fanned for lust of knowing what should not be known
We make the golden journey to Samarkand
 
De monumentale bouwwerken van Samarkand behoren bij de meest tot de verbeelding sprekende overblijfselen van de Oezbeekse historie. Hier zijn de architectonische hoogtepunten uit het tijdperk der Timoerieden te bewonderen. Dit is een van de oudste cultuurcentra ter wereld en deze stad, wiens naam 'vruchtbare nederzetting' betekent, heeft altijd een rol van betekenis gespeeld in de geschiedenis van Centraal-Azië. Alexander de Grote en Djenghiz Khan stonden aan haar poorten en het was de hoofdstad van het rijk van Timoer Leng. De handel bracht Samarkand welvaart en de Zerafshan voorzag de stad van water, waardoor dit een van de meest aangename steden van Centraal-Azië werd. Een stad die in de loop der eeuwen met haar schoonheid vele dichters, onder wie Oscar Wilde, Keats, Edgar Allen Poe, Hafez en Omar Khayyam, geïnspireerd heeft.

Een volle dag om Samarkand te ontdekken. Dit kunt u op eigen gelegenheid doen of u kunt een Engelstalige gids bijboeken. Wie over het Registan loopt of door de Sjah-i-Zinda vergeet al snel de stad om zich heen en laat zich wegvoeren door de schoonheid van eeuwenoude bouwwerken. Het beroemdste plein van Oezbekistan en volgens velen een van de mooiste ter wereld, is het Registan. Dit plein in het centrum van de stad wordt omgeven door drie madrassas. Bezoek dit plein meerdere keren per dag en zie hoe het zonlicht elke keer een andere dimensie aan dit fabelachtige plein geeft. De Gur Emir is een van de meest monumentale gebouwen van het tijdperk der Timoerieden. In dit mausoleum ligt Timoer Leng zelf begraven. Samarkand is niet alleen de stad van schoonheid, romantiek en poëzie, het is ook een 'gewone sovjetstad'. Rond de monumentale gebouwen is een Russische stad verrezen, die wel wat van het romantische verleden heeft weggehaald.

Vandaag kunt u Samarkand verder ontdekken. Bezoek bijvoorbeeld de bazaar en de ernaast gelegen Bibi Khanum moskee, een reusachtig bouwwerk. Op een heuvel aan de rand van het vroegere Afrasiab, ligt het complex van Sjah-i-Zinda, voorzien van het prachtigste mozaïekwerk dat Oezbekistan rijk is. Deze necropolis (dodenstad) bevat vele prachtige mausolea. Wandelend door deze necropolis ziet u de evolutie van de lokale architectuur van de 14e en 15e eeuw. Zijn de oudste gebouwen nog eenvoudige mausolea met één kamer onder een koepel en een voorportaal, de latere gebouwen kregen meerdere koepels en het portaal werd een steeds belangrijker onderdeel van het mausoleum, dat hiermee uitgroeide tot een voorbeeld van hoogstaande architectuur.  
 
Ook kunt u vandaag optioneel een dagexcursie maken naar het provinciestadje Shachrisabz. Kijk hiervoor bij excursies. Einde middag / begin avond neemt u de trein naar Tashkent.

Vanuit Tashkent reist u de bergen in naar het dorpje Chimgan in het zuidwestelijk deel van het Tien Shan gebergte. U bevindt zicht in het Ugam-Chatkal Nationaal Park. Dit park ligt op 90 kilometer van Tashkent. Geniet hier van een lokale lunch in een bergdorpje, wandel door de Bashkyzylsay ravijn en de groene bergvallei waar de Aksakata rivier doorheen stroomt. Hier kunt u de komende dagen de benen strekken. 's Middags maakt u een eerste wandeling in de bergen. Dit is een wandeling van een kilometer of 9 door de Aksai kloof waarbij u diverse watervallen passeert. U komt tot een hoogte van 2250 meter, waarbij totaal 600 meter gedaald en 600 meter geklommen wordt.

Een actieve dag in de bergen. U maakt een wandeling van zo'n 11 kilometer naar de kleine Chimgan piek en door de Gulkam canyon. U komt op 2100 meter en klimt totaal 500 meter en daalt 1000 meter. U wordt heen en weer naar begin / eindpunt van de wandeling gebracht (zo'n 10 kilometer rijden)

U rijdt vandaag naar Beldersay om hier een wandeling van 12 kilometer (6-7 uur) te maken over de Chetkumbel pas (1880 meter) en de Urtakumbel pas (1850 meter) om af te dalen naar de Mramornaya (Marble) rivier. Vervolgens terugkeer naar Tashkent.

Vanuit Tashkent reist u per trein naar Kokand in de Ferganavallei, het hart van Oezbekistan. Deze vallei heeft een oppervlakte van zo’n 22000km2 en is met ongeveer 7miljoen inwoners het drukst bevolkte gebied van Oezbekistan. Ondanks dat de naam zo doet vermoeden is dit geen dal maar een uitgestrekte vlakte. De Ferganavallei wordt in de verte omgeven door de Tien Shan bergen in het noorden en de Pamir Alay in het zuiden. Dankzij de Naryn en Syr Darya rivieren is dit een van de vruchtbaarste gebieden in Oezbekistan en de ideale plek voor landbouw en veeteelt. Hier bevinden zich de vele katoenplantages waar Oezbekistan om bekend staat. Daarnaast vindt u er ook de vele moerbeibomen waar de zijderups haar eitjes legt. De Fergana vallei is beroemd om steden als Fergana, Margilan en Kokand, historische monumenten en architectuur.  
 
De stad Kokand, gelegen in het westelijke deel van de Fergana vallei, is een van de oudste steden van Oezbekistan. De stad was een belangrijk handelscentrum aan de zijderoute en werd in de 13e eeuw, zoals de meeste Centraal-Aziatische steden, verwoest door de Mongolen. De wereldfaam kwam naar de stad in de 18e eeuw, toen het de hoofdstad werd van de rijkste en meest ontwikkelde Kokand Khanate. De Khanate bereikte zijn macht in de eerste helft van de negentiende eeuw, toen zijn grondgebied het grootste deel van het huidige Oezbekistan, een deel van Zuid-Kazachstan, Kirgizië, Tadzjikistan en China omvatte. Het was een grote, machtige staat, welvarende handels- en religieus centrum. Alleen in Kokand waren er meer dan 300 moskeeën en tientallen madrassas.  
 
Eenmaal aangekomen in Kokand kunt u de stad bezoeken. Kokand is het religieuze centrum van de vallei en er bevinden zich hier dan ook verschillende moskeeën en madrassas. Ook bezoekt u in Kokand het paleis van de Khan.

Vanaf Kokand rijdt u naar Rishtan, op 50 km ten westen van Fergana. De dorpsbewoners staan bekend om hun aardewerk dat hier al zeker 800 jaar wordt geproduceerd. De unieke blauwe glazuur "ishkor" wordt met de hand geproduceerd uit natuurlijke mineralen en plantensoorten. De producten zijn gemaakt van een rode klei die alleen hier wordt gedolven. De technieken en geheimen werden generatie op generatie doorgegeven. De prachtige producten in de mooiste kleuren zijn te vinden op talrijke internationale tentoonstellingen en in musea over de hele wereld.  
 
De volgende stop is Fergana - een van de jongste steden in Oezbekistan. Het werd opgericht in 1876, nadat Kokand Khanate was opgenomen in het Russische rijk. Een nieuwe stad, genaamd New Margilan, werd gebouwd op een afstand van 12 kilometer van Margilan en werd het centrum van de regio Fergana. Het hoofdgebouw van de nieuwe stad werd een militair fort. Nieuwe straten werden er in een halve cirkel omheen gelegd. Het enorme park lag in het centrum van de stad. De eerste architectonische bezienswaardigheden van de stad waren het Governor's House (nu het theater), de House of Governor Assistant en de Military Assembly. In 1907 werd de stad omgedoopt tot Skobelev en in 1924 kreeg het de naam Fergana. Fergana is nu een belangrijk industrieel centrum. Ondanks dat er geen historische gebouwen te vinden zijn, is Fergana toch een hele mooie plek om te bezoeken. Dankzij de vele bomen en parken wordt Fergana ook wel de stad van de tuinen genoemd. Het stadje maakt een Russische indruk en heeft een levendige bazaar.

U rijdt naar Margilan, een van de oudste steden van Oezbekistan. Het is gelegen in de Ferganavallei op het kruispunt van oude handelsroutes. De stad was al in de oudheid bekend omdat het de beste zijde in Centraal-Azië maakte, in staat om in kwaliteit en schoonheid te concurreren met zijde uit China. In Margilan bevindt zich de grootste traditionele zijdefabriek van Oezbekistan, de Yodgorlik Silk Factory. In deze fabriek werken meet dan 2.000 werknemers en alles wordt op de traditionele manier geproduceerd, met een jaarlijkse productie van ongeveer 250.000m2 hoogwaardig zijde. Het produceert de beroemde Khan-atlas, met de hand geweven en geverfd volgens de oude technologie. Ook ziet u de beroemde ‘Suzanne’ borduurtechniek. U bezoekt de zijdefabriek en ziet hier het hele fabricageproces van rups tot sjaal.  
 
In de loop van de middag stapt u op de trein die u terugbrengt naar Tashkent.

Afhankelijk van uw vluchttijden wordt u naar de luchthaven van Tashkent gebracht voor uw vlucht terug naar huis.