Reisverslag Sikkim

Een prima vlucht brengt me voor de derde keer binnen een jaar naar New Delhi. Aangekomen op de airport blijken de security maatregelen enorm verscherpt te zijn, net na de bomaanslagen in Mumbai. Maar desalniettemin zit ik al snel in de auto op weg naar m’n hotel in Gurgaon, een nieuwe satelietstad vlakbij Delhi en dichtbij de luchthaven gelegen. Hierdoor prettiger dan helemaal naar Delhi te rijden, bekend om z’n traffic jams.
Ik slaap in het zeer comfortabele en prachtige Trident Hotel. Helaas kan ik maar korte tijd van de luxe genieten. ’s Ochtends vroeg weer op voor de vlucht naar Bagdogra.

Een vlucht van twee uur brengt me naar Bagdogra. Onderweg een prachtig uitzicht op de bergreuzen van de Himalaya, bijna net zo mooi als de Druk Air vlucht naar Paro in Bhutan. Eenmaal aangekomen in Bagdogra maak in kennis met Tamding, onze man ter plaatse in Sikkim. Een vriendelijke man uit Sikkim van Tibetaanse afkomst. In een comfortabele Toyota jeep rijden we naar Pelling, toch nog een uur of 6 rijden. Aangezien het al december is, is het vroeg donker en komen we dus ook in het donker aan. Onderweg de eerste theeplantages, we zien de Teesta rivier en passeren de grens met Sikkim, waar ons permit gecontroleerd wordt en we een stempel voor Sikkim krijgen.
’s Avonds drinken we voor de eerste keer Chang, het lokale bier, gemaakt van rogge. Geschonken in een traditionele houten pul wordt er steeds opnieuw warm water opgeschonken en zo kun je blijven doordrinken. Het smaakt een beetje als sake.

Ondanks de jetlag dwing ik mezelf ’s ochtends vroeg op te staan en niet voor niks. Het is helder weer en wat een fabelachtig uitzicht op de Kanchenjunga vanuit m’n hotelkamer. Deze op twee na hoogste berg ter wereld torent overal in Sikkim boven het landschap uit en is misschien wel een van de mooiste bergtoppen ter wereld.
We lopen Pelling in en het eerste dat opvalt hoe enorm het plaatsje gegroeid is t.o.v. de eerste keer dat ik in Sikkim was, zo’n 16 jaar geleden. Toen was er een straatje met 2 guesthouses, nu is het een enorm dorp met tientallen hotels en restaurants, vooral gericht op het binnenlands toerisme. Sikkim is een populaire bestemming voor toeristen uit m.n. Kolkata en omgeving.

Voor het ontbijt maken we een wandeling naar Rabdentse, een leuke wandeling waarbij we schoolgaande kinderen in uniform tegenkomen, wat boerderijtjes passeren en na zo’n 30 minuten wandelen klimmen we omhoog naar de oude hoofdstad van Sikkim. Ook hier een prachtig uitzicht op de bergen. We zien ook de kloosters van Pemayangtse en Sangachoeling liggen, die we later zullen bezoeken.

We ontbijten en gaan verder op stap. Het is heerlijk zonnig weer, een graadje of 18, wat wil je nog meer. We bezoeken de kloosters van Sangachoeling en Pemayangtse. Het is erg rustig in de kloosters. Bij Pemayangste zitten de monniken lekker op de binnenplaats tientallen boterlampjes te poetsen.

Na de lunch rijden we in een uur naar het Kechopalri meer, een heilig meer. Niet enorm spectaculair, maar leuk voor een korte tussenstop. We rijden dan ook snel verder naar Yuksom. Een leuk dorpje in een prachtige vallei. Besneeuwde pieken op de achtergrond, houten huisjes, mensen komen terug van het land. We bezoeken een oude troon van een voormalig koning, kijken omhoog naar het Dubdi klooster, het oudste van Sikkim. We hebben helaas geen tijd meer om erheen te klimmen.

We drinken thee in de tuin van het sfeervolle Tashi gang hotel en rijden in het donker binnen twee uur terug naar Pelling.

We verlaten Pelling in de ochtend en rijden door de groene heuvels van Sikkim naar Tashiding. Rijden in Sikkim is vooral heuvel op en heuvel af en veel slingeren. Gemiddeld haal je zo’n 30-40 kilometer per uur.

Er staan overal struiken vol kerststerren, de rode bloemen die wij in een potje zetten met kerst bloeien hier uitbundig langs de kant van de weg.

Na twee uur rijden komen we aan in Tashiding, het heiligste klooster van Sikkim. Een enorm relaxt oord, prachtig gelegen op een heuvel omgeven door besneeuwde pieken. Aan de voet van de heuvel liggen kleine boerderijtjes, er wordt graan en rogge verbouwd en de landelijke sfeer draagt bij aan het rustgevende karakter van dit klooster. De heuvel is volgebouwd met gebedsvlaggen en achter het klooster staan tientallen stupa’s.
We bezoeken de kloosters, genieten van de rust en moeten dan helaas al weer verder. Uiteraard heuvel af en de volgende heuvel weer op, daar ligt Rabongla op 2000 meter. Een levendig stadje waar we het nieuwe Rabongla klooster bezoeken, we kijken uit op de in mist gehulde Maenam heuvels, waar je trektochten kunt maken en op zoek kunt naar de rode pandaberen.

Vlak voor Rabongla ligt het enige Bonklooster van Sikkim. De monniken zijn net aan het lunchen in het kleine klooster als we er zijn. Veel verschil met een boeddhistisch klooster is er overigens niet, er zijn wat andere beelden en uiteraard moeten we anti-kloksgewijs lopen.

We overnachten in Rabongla in het sfeervolle Mt Norsing resort. Eenvoudige bungalows rondom een uitgestrekte tuin in een oude theeplantage. Het uitzicht moet hier fantastisch zijn, maar helaas het is inmiddels bewolkt geworden en de bergtoppen moeten we erbij raden. Als de zon weg is koelt het ook snel af en we gaan snel naar binnen, chang drinken bij de open haard.

Helaas is het ook ’s ochtends bewolkt, dus we moeten Rabangla verlaten zonder van het uitzicht genoten te hebben. Een uur of twee rijden en we zijn in Rumtek. We bezoeken als eerste het kleine Oud-Rumtek klooster. Er worden net allemaal oefeningen gedaan door kleine monnikjes voor de Chaam dansen van de komende dagen. Deze dansen missen we helaas. In Sikkim is het moeilijk om festivals in de reis te plannen, aangezien de festival data pas op het laatste moment bekend worden gemaakt, aldus Tamding.
Maar ook leuk om zo es naar de dansen te kijken. Vervolgens bezoeken we het Rumtek klooster zelf, het grootste klooster van het land, maar zeker niet het mooiste. Het is meer een toeristische attractie dan een sfeervol klooster.

’s Middags komen we aan in Gangtok, een heuvel volgebouwd met huizen en winkels. Veel verkeer. De hoofdstad van Sikkim begint uit z’n voegen te groeien. We wandelen naar het Enchey klooster, maar dit wordt volledig gerenoveerd, dus daar valt weinig te zien. Dan maar shoppen op de net geopende winkelboulevard van Gangtok.

’s Avonds zijn we uitgenodigd bij Tamding thuis, waar z’n moeder van 85 de hele dag de meeste heerlijke gerechten voor ons heeft staan bereiden.

’s Ochtends moeten we de permits voor Noord-Sikkim regelen en dan vertrekken we voor een lange dag. Hoewel volgens de reisgidsen over Sikkim er in december 98% kans is op heldere luchten is het weer bewolkt. Na twee uur rijden komen we aan bij het klooster van Phensong, een klein klooster in een bosachtige omgeving. Niet veel verder liggen de kloosters van Labrang en Phodong. Het klooster van Labrang is erg sfeervol en herbergt prachtige muurschilderingen, zeker een van de mooiste kloosters van Sikkim.

In Phodong is een kleine fototentoonstelling gewijd aan Alexandra David Neel, de Franse ontdekkingsreizigerster die prachtige tochten door Tibet ondernam en daar diverse boeken over geschreven heeft.

Dan rijden we verder door de groene heuvels van Sikkim, waarvan de bossen bedekt zijn met kardemomstruiken. Net voor het vallen van de avond komen we aan in Lachung dat een sfeer van een Canadees houthakkersdorp uitademt. Het is inmiddels kil en koud, Lachung ligt dan ook op 2700 meter.

We staan vroeg en dit keer weer geluk; het is prachtig weer. We rijden naar de vallei van Yumthang, geleidelijk 1000 meter klimmen naar 3700 meter. Nu is het een kale bedoening, maar in het voorjaar moet het hier betoverend mooi zijn als alle rododendronstruiken in bloei staan. De beroemde hotsprings zijn er wel. Maar we rijden verder en klimmen nog 1000 meter tot bijna 5000 meter. Dan zijn we in Yumesamdong, gelegen vlakbij de Tibetaanse grens. Een prachtig panorama van besneeuwde pieken en ook hier warmwaterbronnen, waar je heerlijk in de openlucht kunt ontspannen en genieten van het uitzicht. Na hier gewandeld en gebadderd te hebben reizen we terug. We zien al een wolkenpak boven de vallei van Yumthang hangen en beseffen dat we de hele tijd boven de wolken zaten.

We bezoeken de eenvoudige gompa van Lachung, lunchen en keren dan terug, ruim 5 uur rijden naar Gangtok.

Gangtok maken we niet mee in het zonlicht, geen uitzichten op de Kanchenjunga meer. Dus snel naar Kalimpong. We steken de grens met Sikkim over en zijn weer in West-Bengalen. Veel inwoners zouden overigens liever zien dat hier de autonome regio Gurkha land gesticht werd. Ze zijn het zat dat alle inkomsten van deze regio vloeien naar de ambtenaren in Kolkata en de regio zelf er weinig van terugziet.

Kalimpong blijkt een erg leuk stadje te zijn. We bezoeken de levendige bazaar, zien er veel lepcha mannen rondlopen met karakteristieke hoofddeksels, bezoeken het Bhutanese klooster en een aparte kerk. Deze kerk lijkt qua bouwstijl meer op een boeddhistisch klooster en de fresco’s zijn ook interessant. Alle karakters uit het Bijbelverhaal zien er Tibetaans uit en het kindeke Jezus draagt een geelkap muts. De kruisgang wordt afgelegd met Kanchenjunga op de achtergrond.

We bezoeken ook het koloniale Himalayan Hotel. Hier waan je je helemaal terug in de Brits-koloniale tijd, een heerlijk nostalgische plek.

Vervolgens dalen we weer af en stijgen we weer omhoog. We rijden nu door de beroemde theeplantages van Darjeeling. Na twee uur rijden komen we aan in Ghoom, waar we het Yangachoeling klooster bezoeken. We passeren het station van de beroemde stoomtrein die hier nog steeds rijdt en komen een half uurtje later aan in Darjeeling.

Ook hier weer veel herinneringen aan het verleden, zeker in de sfeervolle Elgin en Windamere hotels. We lopen wat rond op The Mall, doen de laatste inkopen en gaan ’s avonds eten in Glenary’s, waar anders? Een afscheidsmaal met Tamding want de volgende ochtend moeten we weer naar huis, helaas pindakaas.

’s Ochtends staan we in alle vroegte op om van het uitzicht te genieten bij de zonsopkomst op Tiger Hill. Hiervandaan moet je de hele Himalaya kunnen zien. Maar het is weer slecht weer, dus we duiken snel in bed en staan een paar uur later op. Het si dan zonnig, maar heiig. Tussen de wolken door zien we de top van de Kanchenjunga, een soort laatste afscheid. Drie uur rijden en we zijn in Bagdogra voor de terugvlucht naar Delhi en de aansluitende vlucht naar huis.