Avontuurlijke tocht door het noordwesten van Iran

Voor het vijfde jaar op rij mag ik me gelukkig prijzen, ik kan weer een deel van Iran verkennen. Wat valt er toch veel te zien in dit land! Ondanks het soms negatieve nieuws, hebben de laatste jaren gelukkig steeds meer mensen Iran bezocht. En terecht; er valt zoveel te zien, naast de bekende klassiekers als Isfahan en Shiraz heeft het land ruige woestijnlandschappen, adembenemende berggebieden, maar bovenal; een uiterst gastvrije bevolking. Hierdoor is het altijd een verademing om in Iran te reizen. 
Deze keer kies ik voor een tocht door het minder bekende noordwesten van Iran. Vanuit Tabriz reis ik door de Iraanse provincies Azerbaijan (ja, ook hier wonen Turks sprekende Azeri) richting de Kaspische Zee. Ik bezoek de Armeense kerken bij Jolfa, reis door de Aras rivier vallei, die zich langs de grens met Nakhichevan, Armenie en Azerbeidzjan slingert. 
Ik beklim het imposante Babak kasteel, symbool van de Azeri trots en reis verder naar een van de hoogste bergen van Iran, de imposante Mt. Sabalan. Hier slaap ik bij Shah Savan nomaden.
Een ruige off road trip brengt met per jeep door de groene Talesh bergen bij de Kaspische Zee, in deze maanden het vakantieparadijs voor de Iraniers.
Ik sluit de reis af bij de prachtige valleien van Shahrud en Alamut, een paradijs voor trekkers en eeuwenlang het domein van de kastelen van de Assassijnen.

Wim van Ginkel, 2018

Bekijk hier de foto's van deze reis door Noordwest Iran

Iran is meer dan de Perzische cultuur alleen. Ik maak een tocht door het Turkstalige Azerbaijan en bezoek christelijke, Armeense kerken. En ja, dat is allemaal heel normaal in Iran.
Vanuit Tabriz, met z'n grote bazaar, reis ik in anderhalf uur naar Jolfa. Dit is de grensplaats met de Azeri enclave Nakhichevan. Aan de andere kant van de rivier zie ik de dorpjes van deze enclave liggen. Deze regio is bekend om z'n Armeense kerken, ooit strekte het Armeense rijk zich uit over grote delen van Iran en Oost-Turkije. Enkele van de mooiste herinneringen aan deze tijd vindt je hier bij Jolfa, waar zich enkele Armeense kerken bevinden. De bekendste is de kerk van St. Stephanos, een klassiek voorbeeld van Armeense kerken. De kochkors (Armeense kruizen) zijn overal verwerkt in de muur van de kerk.

De Aras rivier heeft een legendarische status. Dit zou een van de vier rivieren zijn die uit de Hof van Eden stroomde, en wordt in de Bijbel genoemd als de rivier Gihon. Nu is het de grensrivier van Iran met Azerbeidzjan en Armenie. Ik volg de rivier, die als een groene oase door het ruige berglandschap slingert. Onderweg bezoek ik kleine bergdorpjes als Ushtebin, waar het leven van de moderne tijd nog amper sporen heeft nagelaten.

Na enkele uren buigen we af in zuidelijke richting en rijden naar Kaleybar. Hier bevindt zich het imposante Babak kasteel, dat hoog boven het landschap uitsteekt. Het is een pittige klim naar het kasteel, dat een symbool voor de trotse Azeri's is in Iran. Aan de voet van de klim hebben Shah Savan nomaden hun tenten opgeslagen. Er worden broden gebakken en de kuddes worden binnengehaald. De zon gaat onder, fenomenaal.

De bergreus in het westen van Iran is Mt. Sabalan, met 4811 meter de op 2-na-hoogste berg van Iran. En een van de makkelijkste om de top te bereiken. De inactieve vulkaan is omgeven door warmwaterbronnen en daardoor populair bij Iraanse wandelaars. s' Zomers trekken ze naar de bronnen van Ghotorsoei en Shabil,  om hiervandaan de top te beklimmen. Sommigen beginnen de klim van beneden af, anderen nemen een jeep naar de moskee bij het basiskamp. Hier op zo'n 3600 meter is het nog 4 uur klimmen, naar het kratermeer op de top.
Nu, in augustus, is het druk met klimmers en wandelaars. En leuk om te zien; alle leeftijden, jonge hipsters uit Teheran, oude mannen, vrouwen met hoofddoek, families met kinderen, iedereen wil de top bereiken, een toch stevige klim. Rondom de moskee staan tientallen tenten en er heerst een gezellige sfeer.

Lager, op de hellingen van Mt. Sabalan, is het terrein van de Shah Savan nomaden. Deze Turks-sprekende nomaden wonen 's winters in dorpen rondom Astara bij de grens met Azerbeidzjan, maar trekken 's zomers naar de koelere hellingen van Mt. Sabalan. Daar slaan ze hun koepel achtige tenten op en laten schapen en geiten grazen op de hellingen. Uiteraard worden we uitgenodigd om thee te drinken binnen in de verrassend ruime tent.

Via Meshkin Shahr rijden we naar een andere helling van M. Sabalan. Ook hier veel warmwaterbronnen. We slapen in een merkwaardig, net geopend opgezet ' eco-resort', op een fantastische locatie. In de omgeving kun je lange wandelingen maken de vallei in. Dieper in de vallei, maken we weer kennis met een Shah Savan familie, met uiteraard eindeloze koppen thee.

Tenslotte slapen we ook nog op een andere helling, bij het ski-resort Alvares. Door de vervallen hotels een beetje deprimerende omgeving, maar 's winters is het hier vast een stuk leuker.

Het volgende avontuur staat op het programma. We maken een ruige off road trip door de Talesh bergen. Deze groene bergketen begrenst de Kaspische Zee en de vlaktes erachter. Een van de natste regio's van Iran en thuisbasis van de Talesh nomaden, die hier in tunnelachtige tenten wonen.
We beginnen de tocht bij het bergmeer van Neor, gelegen op 2500 meter. We nemen een paar nomaden mee die staan te liften. Uiteraard levert dit een uitnodiging in hun tent op, gelegen in een mistige omgeving. We rijden door een landschap, waarbij je je eerder in Schotland dan Iran waant. We steken een pas over en dan komen we in het gebied van de Talesh nomaden. Ook hier volop gastvrijheid en schitterende vergezichten. Vooral rondom het dorpje Soubatan, een verzameling huizen op groene heuvels. Wandelend door het afgelegen dorpje waan je je in het Wilde Westen. Het is dan ook alleen per 4x4 te bereiken. Ook deze omgeving is uitermate geschikt voor lange wandeltochten.
Langzaam dalen we af, het landschap wordt steeds bosachtiger, de temperaturen stijgen en eindelijk bereiken we de Kaspische Zee.

Iran is natuurlijk niet direct een strandbestemming. Toch trekken veel Iraanse families er elke zomer op uit naar de Kaspische Zee. Het water in (vrouwen met kleren aan), of de achterliggende bergen intrekken, het liefst met een 'telekabin', een kabelbaan en dan genieten van het uitzicht. Altijd picknickmanden mee, en overal zitten ze, Iraanse families langs d kant van de weg, op hellingen, op het strand, op bergtoppen. samen keuvelen en eten. En waar kun je dat beter dan doen in de groene en natte heuvels van het Alborz gebergte of op het strand. Met een beetje geluk regent het ook nog, want regen is een zeldzaamheid in Iran en men is er dan ook dol op (ter vergelijking, in Teheran was het droog, zonnig en 43 graden, hier regende het, graadje of 25). 
Ik bezoek de haven van Anzali, neem uiteraard een telekabin (bij Ramsar), wandel door de theetuinen van Lahijan en bezoek het bergdorpje Masuleh, een van de meest toeristische plekken in Iran. Nergens zie je zoveel souvenirshops en restaurantjes op een vierkante kilometer.
En natuurlijk neem ik een duik in de Kaspische Zee, geniet van een islamitisch biertje op het strand en een heuse mojito-Iran stijl (lees een groene slush-puppy met munt).
Een aanrader; jazeker. Goed, er zijn geen monumenten, de Kaspische Zee is nu niet directe de mooiste zee die er is, we zijn wel groen en regen gewend, maar hier zie je hoe de mensen zelf vakantie vieren, er hangt een heerlijk relaxte sfeer. Je krijgt er zelf helemaal een vakantiegevoel bij.

Een van de meest legendarische verhalen uit de, toch al rijke, Iraanse geschiedenis, is die van de Assassijnen. Omgeven door legenden, meestal zwaar overdreven, zouden de aanhangers van de ismailitische Hasan-e Sabbah al dan niet apestoned, hun tegenstanders oppakken vanuit hun strategisch gelegen kastelen. Deze kastelen, in de valleien van Shahrud en Alamut, zijn nu nog te bewonderen. De weg er naar toe is prachtig, door een ruig berglandschap, met okerkleurige rotspartijen, afgewisseld met groene valleien en kleine bergdorpen. Je kunt hier lange wandelingen maken, trektochten het Alborz gebergte over naar de Kaspische Zee, off road avonturen per jeep beleven, of gewoon lekker luieren in een bergdorpje en oude mannetjes met ezels voorbij zien kuieren.