Reisverslag Georgië/ Tusheti en Kakhetië

Bij Lagodekhi is de grens tussen Georgië en Azerbeidzjan. De formaliteiten verlopen verbazingwekkend soepel, zeker nu je geen visum voor Georgië meer nodig hebt. We worden hartelijk welkom in het land geheten dat is te voelen.

Het is mijn vierde bezoek aan dit land en het is niet voor niets een van m’n favoriete bestemmingen. Ik rij over het rommelige platteland van Kakhetië en zie overal de huizen met hun lommerrijke tuinen en wijnranken. Bijna iedereen hier maakt z’n eigen wijn en heeft enkele wijnvaten in de kelder liggen.

Wijnen uit de streek
Eerste stop is het mooie dorpje Sighnagi, gelegen op een heuvel en daardoor een mooi uitzicht over het platteland en de Kaukasus bergen op de achtergrond. In Sighnagi kun je goed de ontwikkeling van het land zien. Een aantal jaar geleden nog een vervallen stadje met een homestay, nu een druk bezocht stadje met vele guesthouses en hotelletjes. Het toerisme in Georgië is duidelijk in ontwikkeling en de overheid heeft er veel aan gedaan om deze regio op de kaart te zetten. Alle bezienswaardigheden staan duidelijk bewegwijzerd aangegeven, door Kakhetië kun je zelfs een heuse wijnroute volgen en veel historische kerken, kloosters, kastelen en andere gebouwen zijn gerenoveerd.
Sighnagi is een mooi pittoresk, zoals dat heet, stadje, met z’n oude stadsmuur en hobbelige kei-straatjes. Over een deel van de stadsmuur kun je lopen en genieten van de vergezichten op het Kaukasus gebergte, waar nu nog sneeuw op de pieken ligt.

Gastronomisch festijn
Ik ontmoet een aantal vrienden hier en we schuiven aan voor onze eerste maaltijd in Georgië. En zoals altijd een overvloedige en heerlijke maaltijd; niet voor niets stond de Georgische keuken bekend als de beste in de Sovjetunie. Veel verse kruiden, salades, verse broden en kachapuri’s (een soort kaasbrood), aubergine met walnoten gevuld en natuurlijk lekkere sjasliks. Allemaal weggespoeld met eigen gemaakte wijn.
We herhalen dit gastronomische feest ’s avonds als we in Gavazi op het platteland overnacht, bij de ouders van een van mijn Georgische vrienden. Een wandeling door het dorp brengt ons terug in de tijd en een wandeling door de velden laat zien dat alles wat op tafel staat uit eigen tuin komt.

Tamada, de tafelheer
De hele avond zitten we in de tuin te eten en volgens de Georgische traditie te toasten; de tamada (tafelheer) brengt een toast uit, of laat iemand anders een toast uitbrengen en zo brengen we de hele avond door met lof uitbrengen op de vriendschap, de gastvrijheid, verbroedering, het reizen, Georgië, Nederland, de vrouwen etc. etc. Uiteraard komen de traditionele Georgische wijnglazen, grote koehoorns, ook voorbij en het feest gaat tot in de kleine uurtjes door.

Hard bestaan
De volgende ochtend weer fris en fruitig aan het ontbijt, een glaasje cha cha op tafel, om eventuele katers weg te werken en dan rijden we richting Telavi, de hoofdstad van Kakhetië. Ook het centrum van deze stad is helemaal opgeknapt. We verruilen hier de bus voor 4WD busjes om richting Tusheti te rijden. Deze afgelegen bergregio ligt hoog in de Kaukasus in het grensgebied met Dagestan en Tsjetsjenië. Vele maanden per jaar is het gebied afgesloten van de buitenwereld en de Abano pas is dan ook nog maar net twee weken open. In de wintermaanden leven de 2000 families die in de verschillende dorpen in Tusheti leven grotendeels in dorpjes als Pshaveli rondom de Alazani rivier. Slecht 10 families blijven de hele winter in Tusheti wonen. Een hard bestaan in de enige regio van Georgië waar nog geen elektriciteit is.

Dangerous road?
We maken ons klaar om over de lange weg naar Omalo, grootste nederzetting van Tusheti, te rijden; een route die ons over een van de ‘most dangerous roads’ ter wereld zal brengen, aldus een BBC documentaire. Dat lijkt me wat overdreven, het is vooral een hele mooie bergweg die ons vanuit de vlakte door een weelderig begroeide kloof steeds hoger brengt, tot we bij de 2900 meter hoge Alano pas zijn. Overal ligt nog sneeuw en we hebben een prachtig zicht op de besneeuwde pieken van de Kaukasus. Deze pieken vormen de grens met beruchte, maar o zo mooie republieken als Dagestan en Tsjetsjenië.

Alpenweiden en wachttorens
Na de afdaling van de pas rijden we door Tusheti en we kijken onze ogen uit; wat een waanzinnig mooie bergregio. De groene alpenweiden staan vol weidebloemen en kleuren paars, geel, blauw, wit en rood. De hemel is strakblauw, de bergen wit besneeuwd en tussendoor zien we de eeuwenoude dorpjes van Tusheti met hun karakteristieke stenen huizen en imposante wachttorens. We bezoeken de dorpjes Shenako en Diklo, beide prachtig gelegen. Enkele huizen zijn reeds bewoond, maar de meeste bewoners moeten nog komen. Aan het einde van de dag rijden we naar het oude (hoger gelegen gedeelte) van Omalo, om daar in een eenvoudig, maar o zo sfeervol guesthouse in een oude wachttoren te overnachten.

Wandelparadijs
De volgende dag rijden we door wederom een betoverende omgeving naar de dorpjes Dartlo en Chesho. Onderweg valt op dat de overheid ook het toerisme hier probeert te stimuleren. Overal zijn wandelroutes aangegeven en niet voor niets; dit is echt een wandelparadijs voor bergliefhebbers. Wij maken de pittige klim van Dartlo naar Chesho en genieten van het uitzicht. In Dartlo staan aan de rand van het dorp een aantal stenen in een cirkel, de oude raadsvergadering van het dorp!

We rijden verder langs de woest kolkende rivier, passeren diverse schaapsherders en picknicken in de alpenweide. Op een gegeven moment houdt de weg op en wandelen we verder naar Parsma met z’n vele wachttorens.

Houten krukjes
Terug in Dartlo kijken we of we ergens een koud biertjes kunnen krijgen en zo waar weet iemand enkele grote flessen tevoorschijn te halen. Op houten krukjes genieten we van de omgeving en rijden daarna terug richting Omalo. De omgeving is zo mooi dat we een eindje voor Omalo weer uitstappen, om het laatste stuk te lopen. We bezoeken de wachttorens van Omalo en genieten van de ondergaande zon over Tusheti. ’s Avonds zingt de vrouw des huizes melancholische Tusheti liederen, een fantastische afsluiter van dit mooie avontuur.

Kathedraal
De volgende dag nemen we helaas afscheid van deze regio. Nu nog volkomen onbekend, maar zeker een van de mooiste bergregio’s van Europa. We rijden terug over de Alano pas en eenmaal terug in Kakhetië bezoeken we de indrukwekkende kathedraal van Alaverdi, een van de belangrijkste van het land. Daarna een bezoek aan het 6e eeuwse klooster van Ikalot, gesticht door de ‘Syrische Vaders’ en eeuwenlang een van de belangrijkste academies van het land.
We sluiten de dag af met een bezoek aan een wijnkelder en proeven enkele van de vele wijnsoorten van deze regio.

Lente
De volgende ochtend rijden we in enkele uren naar een van de belangrijkste bezienswaardigheden van Georgië; het imposant gelegen klooster van David Gareja. Dit klooster, ook gesticht door de ‘Syrische Vaders’, ligt in een steppe-achtige omgeving op de grens met Azerbeidzjan. Een vorige keer dat ik het bezocht, in het najaar, was het een kale, dorre omgeving. Nu in het voorjaar is de steppe groen en begroeid met kleurige weidebloemen. Herders te paard laten hun kuddes uit en we hebben een beetje het idee in het Wilde Westen te zijn.

Zo'n typisch Sovjet-dorp
Het landschap is geheel anders dan de rest van Kakhetië. Er ligt slechts een dorpje, Ubadno, bewoond door mensen uit Svanetië die hierheen zijn verplaatst. Vroeger was er geen dorp, maar de Georgische overheid wilde in deze betwistte grensregio een nederzetting bouwen. Nu is het een typisch desolaat sovjet-dorp met vervallen, betonnen leegstaande flatgebouwen. Een groot contrast met de prachtige omgeving.
We bezoeken het Lavra klooster en beginnen dan aan de klim de heuvel op. Eenmaal boven lopen we langs de kam en bezoeken de vele grotkloosters met de prachtige fresco’s en uitzicht over Azerbeidzjan.
Vervolgens rijden we verder naar Tbilisi, de prachtige hoofdstad, voor een laatste avond in dit heerlijke land, waar ik wederom volop van genoten heb.

Wim van Ginkel, 2017