Reisverslag Roadtrip Zuidelijke Balkan

In coronatijden door Griekenland, Albanië, Kosovo en Noord-Macedonië

Hoe is het om in tijden dat de grenzen weer opengaan, maar er ook nog veel beperkingen zijn op reis te gaan? En hoe is het om te reizen door landen als Kosovo en Noord-Macedonië. Wij gingen op pad eind juni. Lees hier onze ervaringen.    

Ik vlieg naar Athene, om daar reisgenoot / annex dochter op te pikken. Volgende stop Tirana en de reis kan echt beginnen.

Bekijk hier de foto's van deze rondreis door de Balkan

Van Albanië zullen we niet veel zien, we hebben er een paar jaar geleden als eens drie weken rondgereisd, erg leuk en mooi land om te reizen overigens. Ons doel is Kosovo, het jongste land ter wereld, niet alleen vanwege de jonge bevolking, ook omdat dit land pas recentelijk z’n onafhankelijkheid verkregen heeft, na een langdurige oorlog met Servië. Hoewel er nog steeds spanningen zijn tussen beide landen en Servië de onafhankelijkheid van Kosovo ook niet erkent, kun je alweer een aantal jaar prima en veilig reizen door deze onbekende uithoek van Europa.
Kosovo is cultureel, etnisch en historisch nauw verwant met Albanië, een groot deel van de bevolking is Albanees. Het herbergt echter ook een Servische minderheid en enkele van de belangrijkste en meest heilige Servisch-orthodoxe kloosters. De Serviërs zien dit gebied dan ook als hun geboortegrond. De verhalen die je hoort over de geschiedenis, moet je altijd in het licht zien van de achtergrond van diegene die je het verhaal vertelt.

We beginnen de reis in Prizren, een pittoresk stadje aan de Drin rivier. De oude stad is makkelijk te voet te verkennen, zeker vanuit ons centraal gelegen hotel. Er zijn veel terrasjes, restaurants en cafés.  Overal zie je minaretten van de (van oorsprong) Ottomaanse moskeeën. Net als andere delen op de Balkan is dit ooit onderdeel geweest van het Ottomaanse rijk en een deel van de Albanese bevolking is nog steeds moslim. Turkije is ook erg actief om steeds meer moskeeën bij te bouwen in dit arme land.
Als je iets omhoog slentert door de oude stad, kom je uit bij het fort op een heuvel met uitzicht over de wijde omgeving. Onderweg passeer je een deels vervallen orthodoxe kerk, met enkele oude muurschilderingen. In de stad zelf bevindt zich ook nog een orthodoxe kerk. ’s Avonds lekker eten op een van de terrasjes, lokale maaltijd, lekker en zeer betaalbaar. Overal flanerende jongeren, van meiden in sexy outfits tot conservatieve moslima’s, vaak gezellig keuvelend met elkaar.

’s Ochtends rijden we verder richting de Rugova vallei, een van de mooiste gebieden van Kosovo, gelegen in de Albanese Alpen op de grens met Montenegro. Maar eerst een aantal stops. We rijden door een redelijk vlak platteland met vele kleine dorpjes naar de waterval van Mirusha, een leuke stop, maar niet heel bijzonder. Volgende stop is de stad Gjakova met een mooie oude binnenstad, een goede plek ook om te lunchen.

Dan volgt een van de hoogtepunten van de reis, het Vican Decani klooster, een van de mooiste kloosters op de Balkan. Het klooster is prachtig gelegen in de bossen met bergen op de achtergrond. Het klooster wordt zwaarbewaakt door een internationale troepenmacht, de kloosters zijn immers Servisch. Zodra we binnenkomen krijgen we ook een bericht op de telefoon ‘welkom in Servië’.  In het klooster zelf heerst een serene rust en als we de belangrijkste kerk binnenkomen, kijken we onze ogen uit. De hele kerk is bedekt met 14e eeuwse fresco’s, geïnspireerd door de Byzantijnse tijd.

De volgende stop is al bijna even bijzonder, het klooster van het Patriarch van Peja, ook een Servisch heiligdom, en ook bedekt met prachtige fresco’s. Dit klooster ligt aan het begin van de Rugova canyon, een prachtig natuurgebied. Een mooie weg brengt ons door de kloof. Onderweg kun je rotsen beklimmen over het Via Ferrata parcours of ziplinen.

Wij rijden echter verder de kloof in en slaan vervolgens af om steeds hoger de bergen in te rijden door de schitterende Rugova vallei. Dit is een heus wandelparadijs en niet voor niets een van de stops op de beroemde Peak of the Balkans Trail, een wandelroute van 7-10 dagen die je door de Albanese Alpen brengt en door drie landen (Albanië, Montenegro en Kosovo). Wij kiezen voor een dagwandeling in de vallei door alpenweiden, bossen en kleine dorpjes. En overal de pieken van de ‘verdoemde bergen’ om ons heen.  

De volgende dag rijden we de bergen uit richting Peja, maar bezoeken eerst de waterval van de Witte Drin. Deze is wel echt de moeite waard, een prachtige waterval met heerlijke beekjes en een mooi grottencomplex erachter dat we bezoeken. En een goede plek om forel te eten. We overnachten in Peja, een prettige stad zonder al te veel bezienswaardigheden, maar een goede plek om de omgeving te bezoeken.

Helaas moeten we deze mooie omgeving verlaten en rijden we naar de hoofdstad Pristina, een kleine twee uur rijden. Hier maken we een stadswandeling. Heel bijzonder is de stad niet, maar ik als liefhebber van de sovjet-brutalism bouwstijl haal toch mijn hart op bij enkele gebouwen, m.n. bij de bibliotheek van Pristina.
Buiten Pristina bezoeken we een park waar beren opgevangen worden. Het was een traditioneel gebruik in deze streken om in veel restaurants een bruine beer in een kooi te hebben als attractie. Gelukkig is er een organisatie die veel van deze beren bevrijd heeft en opgevangen in dit reservaat. T’ is niet helemaal mijn ding, ook dit reservaat blijft een soort van dierentuin, maar het is een nobel project. Vervolgens bezoeken we de opgravingen van Upiana, de belangrijkste archeologische site van het land met de overblijfselen van een Romeinse stad uit de eerste eeuw. Niet ver daarvandaan ligt nog een belangrijk Servisch klooster, het 14e eeuwse klooster van Gracanica. In dit Servische plaatsje Gracanica overnachten we ook in een prettig hotel met zwembad.

Volgende bestemming is buurland Noord-Macedonië (voorheen Macedonië, voorheen de FYROM) of zoals de Grieken het nog steeds noemen de republiek-Skopje. Allemaal vanwege onenigheid over de naam Macedonië, waarvan de Grieken vinden dat dit Grieks gebied is, al helemaal omdat een van de beroemdste Grieken, Alexander de Grote, hier ook nog eens vandaan komt. Zowel in Grieks Macedonië als in Noord-Macedonië kom je dan ook een hele parade aan reusachtige standbeelden van Alexander de Grote tegen.  

Over een nieuw aangelegde en prachtige weg (met bijna geen verkeer) rijden we naar Skopje, een kleine twee uur van Pristina. De grensovergang is soepel, paspoorten laten zien, verder niks en even later staan we in de Macedonische hoofdstad.

We verlaten Skopje ook snel, want gaan eerst een tocht door de Matka canyon maken, een van de bekendste attracties van het land. Hier komen we de eerste toeristen tegen op deze reis, allemaal afkomstig uit Oost-Europa. Ook dit is een mooie canyon, er kan gezwommen en gekanood worden en, zoals wij doen, een boottochtje maken door de canyon naar de Vrelo grotten, die tot de diepste grotten ter wereld zouden behoren. Het is een leuk tochtje, mooie grotten, leuk uitstapje voor halve dag.
’s Middags Skopje verkennen. De stad is duidelijk in tweeën verdeeld, de sfeervolle, oude stad (waar wij slapen), basis van de islamitische Albanese bevolking en de nieuwe stad aan de overkant van de rivier, waar de christelijke Macedoniërs wonen. Beide stadsdelen zijn goed te voet te verkennen. De moderne stad is helemaal opgeknapt de laatste jaren en hier vindt u vele reusachtige standbeelden van Alexander de Grote en z’n ouders.

Een mooie route de volgende dag brengt ons naar het meer van Ohrid, de meest bekende trekker van het land (en van de hele Balkan). Eerste stop onderweg is de 15e eeuwse moskee van Sarena Dzamija in Tetovo. Een verrassend mooie moskee. De moskee is ontworpen door twee zusters, die interieur en exterieur hebben laten beschilderen met bloempatronen en een mooie tuin rondom de moskee hebben laten aanleggen. Zeker de moeite waard om even Tetovo voor in te rijden.
Daarna rijden we door het Mavrovo National Park, een mooie route door de bergen. Hier bevindt zich ook het belangrijkste klooster van Macedonië, het klooster van St. Jovan Bigorski. Prachtig gelegen en ook van binnen weer een lust voor het oog met z’n eeuwenoude fresco’s. Vriendelijke ontvangst door de monniken ook. Iets verderop ligt het bergdorpje Janche, waar je nog veel traditioneel gebouwde huizen ziet. Er is ook een goed restaurant / hotel in dit dorp.

Een goed uur rijden en we zijn in Ohrid. Dit prachtige, door bergen omgeven meer ligt op de grens van Macedonië en Albanië. Wij slapen in een sfeervol boetiek hotel in het oude centrum van het stadje Ohrid. We bezoeken het stadje, de vele kloosters en nemen een plons in het meer. De volgende dag rijden we langs het meer naar het St. Naum klooster, mooi gelegen en een prima plek om aan het meer te liggen en te zwemmen. Onderweg een korte stop bij de ‘ Bay of Bones’, een soort openluchtmuseum met huizen op het water van voor de jaartelling. En voor de dochter volgt een hoogtepunt op de reis, letterlijk en figuurlijk, zij gaat paragliden over het meer van Ohrid. Een waanzinnige ervaring.

Niet ver van het Meer van Ohrid ligt het de Prespa meer, op de grens met Macedonië, Griekenland en Albanië. Vanuit het dorpje Stenje maken we een boottocht over het meer naar het met vele legenden omgeven eiland Golem Grad. Ooit leefden hier monniken, het staat ook bekend als slangeneiland, maar is vooral de thuisbasis van honderden pelikanen en aalscholvers en andere watervogels. De boottocht duurt wat lang, maar we hebben ook te maken met extreme temperaturen, al twee weken boven de 40 graden. Bij iets koeler weer zou het een aangename tocht geweest zijn. In een homestay krijgen we door de vriendelijke eigenaren een lunch aangeboden met verse vis uit het meer.

Volgende stop is de stad Bitola, een stad met een heel ander karakter dan Skopje. Hier woonden vroeger veel ambassadeurs in neoklassieke huizen. Nog steeds straalt de stad een vorm van grandeur uit. En wie goed kijkt, komt hier een standbeeld van Tito tegen.

We overnachten op de wijngaard van Popova Kula, sfeervol gelegen uiteraard in de wijnvelden. Niet ver van Griekenland en een goede afsluiter van onze reis door de zuidelijke Balkan.

We sluiten de reis af in het Griekse deel van Macedonië. Het is erg druk bij de grens lijkt wel of de hele Balkan de stranden van Halkidi wil opzoeken. Na ruim een uur wachten zijn we in Griekenland en op naar Halkidi. Deze drie landtongen zijn erg populair bij de Grieken en andere mensen uit de Balkan, vanwege de eindeloze stranden, vele restaurants en beach bars. Even ontspannen dus. Voor ons ook heerlijk, we hebben steeds temperaturen van de rond de 40 graden gehad, dus even een verfrissende duik is een welkome afwisseling. We genieten van het heerlijke eten aan het strand, voetjes in het water. Gewoon echt vakantie.

De laatste dag brengen we door in Thessaloniki. Op eerste gezicht niet de mooiste stad, maar wel een heel gezellige stad die ’s avonds overal tot leven komt. En natuurlijk heerlijk flaneren langs de boulevard.