Reisblog voor Foodies in Myanmar

Dat ze in veel Aziatische landen gek zijn op thee wist ik wel, maar dat theebladeren ook gegeten kunnen worden, klonk mij niet bekend in de oren. Toch zijn de Birmezen helemaal gek van een zogenaamde theesalade en wordt dat veelal als snack of als toevoeging aan de maaltijd genuttigd. Mijn eerste ervaring met het eten van gefermenteerde theebladeren was in een klein theeshopje in Yangon. Ik was op zoek naar een lekker ontbijt en in Birma is het heel gewoon om gezamenlijk, buiten de deur te ontbijten. En dat is niet met een simpele boterham-met-kaas, maar met uitgebreide Mohinga (een vis-noedel gerecht), vettige maar o-zo lekkere samosa’s, complete curries en voor de liefhebber een theesalade om het geheel af te maken. Wellicht voor ons wat zwaar op de maag, maar op reis geldt voor mij de uitdrukking do it as the locals do!. Als echte theeleut vond ik dan ook dat ik deze (voor mij) gekke combinatie maar eens uit moest proberen. En zo zat ik om 8 uur ’s ochtends aan een laag tafeltje in een druk bezocht en duidelijk populaire theeshop, aan een kop vers gezette, bittere groene thee te nippen en een bijpassende, zeer verfrissende, gefermenteerde theebladeren salade op te peuzelen.

Een traditionele theesalade staat dan ook wel op de meeste menukaarten van traditionele theeshops of Birmese restaurantjes. Theesalade wordt vaak gegeten als snack of als toevoeging van de maaltijd en kan voor zowel ontbijt, lunch en diner worden gegeten. Ondanks dat de gefermenteerde theebladeren zelf vrij bitter zijn, valt deze bittere smaak in combinatie van alle toevoegingen bijna weg. Een theesalade bestaat meestal uit verse sla, theebladeren, knoflook, verse tomaten, soms avocado, een citroentje, sesamzaadjes en uiteraard pinda's! Al deze ingrediënten in combinatie met de bittere theebladeren maken het geheel tot een verfrissende snack en maaltijd. Hoewel de meeste Birmezen het apart eten, at ik het graag in combinatie met mijn curry. Dat maakt de maaltijd voor mijn gevoel net wat lichter – en wat gezonder door alle groenten die aan de theesalade toe gevoegd kunnen worden. Uiteraard kent elk restaurant zijn eigen versie en worden er soms ook komkommers, garnalen, bonen en wortelrasp aan toegevoegd.

Gefermenteerde thee wordt ook wel Laphet genoemd. Zodra de theebladeren wordt geplukt, wordt het direct gestoomd, gekneusd en dan gerold. De volgende dag worden de theebladeren gesorteerd (niet per machine maar per hand!) De kwaliteitsbladeren worden eruit gevist en de overige bladeren worden verkocht op de lokale markt. De theebladeren worden in grote zakken gestopt, zo fermenteert het zichzelf. Dit hele proces duurt minimaal 4 maanden en kan soms wel 2 jaar duren!

Sarah in Myanmar, februari 2017

Recept theesalade
Uiteraard kan je deze zeer geliefde Laphet ook thuis maken, echter vraagt het heel veel tijd en nauwkeurigheid. Voor goede kwaliteitsthee (gedroogde theebladeren) raden wij je aan om online eens te kijken bij gespecialiseerde online theewinkels.

Ingrediënten voor het fermentatieproces:
1 kopje groene theebladeren
1 kopje groene kool (of boerenkool)
halve kop koriander
halve kop lente ui, fijngesneden
2 tenen knoflook verse gember
2 groene chilipepers (zonder zaadjes. Als je niet van pittig houdt kan je dit ook weg laten)
limoensap
zout

Giet allereerst de gedroogde theebladeren goed af. Leg ze vervolgens in een ruime kom en giet er 4 kopjes heet water overheen. Roer goed en laat de bladeren ongeveer 10 minuten weken. Giet het geheel in een zeef en druk de theebladeren goed aan, zodat het meeste water uit de bladeren trekt. Gooi eventuele takjes of harde stukjes weg. Spoel de bladeren vervolgens in lauwwarm water af en blijf de bladeren nog even zachtjes kneden. Giet ze vervolgens weer af: herhaal deze handeling twee maal. Leg ze dan vervolgens in koud water. Laat de bladeren minimaal 1 uur staan (een hele nacht kan zelfs ook). Hoe langer de theebladeren geweekt worden, hoe minder bitter en scherp de bladeren zullen zijn. Nadat de bladeren lang genoeg zijn geweekt laat je de bladeren goed uitlekken en pers je ze goed uit. Gooi alle harde deeltjes weg. Snijd vervolgens de bladeren fijn en meng ze dan met de fijngehakte (boeren)kool, koriander, lente ui, gember, knoflook, limoensap, een flinke snuf zout en de eventuele chili pepers. Stop alle ingrediënten in een goed afsluitbare kom of zak, er mag geen lucht meer inzitten. Zet dit vervolgens 2 à 3 dagen in een donkere, koele plek zodat dit kan gaan fermenteren.

Ingrediënten voor de dressing en salade
1 krop ijsbergsla
verse tomaten
1 teentje knoflook
2 eetlepels sesamzaad (licht aangebakken)
3 eetlepels pinda’s (in grove stukken gehakt, meer mag uiteraard ook!) 
3 eetlepels sojabonen
3 eetlepels geroosterde pompoenpitjes
3 eetlepels geroosterde zonnebloempitjes
Arachideolie 
Knoflook olie  (deze bereid je zelf, zie recept hieronder)
1 theelepel vissaus
verse limoensap
zout

Optioneel: Avocado, aardappeltjes, garnalen, komkommer, wortelrasp

Plaats een droge koekenpan op middelhoog vuur en bak de sesamzaadjes kort aan. Blijf goed roeren zodat ze niet aanbakken. Leg ze hierna apart en laat ze goed afkoelen. Hetzelfde doe je met de pompoenpitjes en zonnebloempitten.

Verwarm de Arachideolie in de koekenpan en bak hierin de knoflook licht aan. Zodra de knoflook goudbruin is leg je deze apart (laat ze goed uitlekken). Giet de knoflook olie in een schaaltje en voeg de visolie en limoensap toe en roer goed door. Voeg een flinke snuf zout toe en roer opnieuw. Voeg ingrediënten toe naar smaak. Vervolgens haal je de gefermenteerde theebladeren uit de kom en leg deze in het midden van een ruime schaal. Voeg vervolgens de sesamzaadjes, zonnebloempitjes, pompoempitjes, sla, tomaten, sojabonen, pinda’s, aangebakken knoflook en alle overige groentesoorten toe. Giet de dressing (naar smaak) over je salade en smullen maar!